25 zondag door het jaar A - Werkers van het elfde uur (19/09/2020)
Inleiding (Mia)
We krijgen vandaag een weerbarstige parabel te horen! Een parabel die de wenkbrauwen doet fronsen ... Een parabel die, zeker bij een eerste lezing, de reactie oproept: “Hoe KAN dat nu? Dat is toch totaal onrechtvaardig!” En toch …
Jezus laat ons hier God kennen als een God die andere normen hanteert dan wij … Wiens oordeel soms haaks staat op het onze.
Laten we luisteren ...
Lezing: Mt. 20, 1 - 16 (NBV)
201Het is met het koninkrijk van de hemel als met een landheer die er bij het ochtendgloren op uit trok om dagloners voor
zijn wijngaard te zoeken. 2Nadat hij met de arbeiders een dagloon van een denarie overeengekomen was, stuurde hij hen naar zijn wijngaard. 3Drie uur later trok hij er opnieuw op uit, en toen hij anderen werkloos op het marktplein zag staan, 4zei hij ook tegen hen: “Gaan jullie ook maar naar de wijngaard, de betaling zal rechtvaardig zijn.” 5En ze gingen erheen. Rond het middaguur ging hij er nogmaals op uit, en drie uur later weer, en handelde als tevoren. 6Toen hij tegen het elfde uur van de dag nog eens op weg ging, trof hij een groepje dat er nog steeds stond. Hij vroeg hun: “Waarom staan jullie hier de hele dag zonder werk?” 7“Niemand wilde ons in dienst nemen,” antwoordden ze. Hij zei hun: “Gaan jullie ook maar naar de wijngaard.” 8Toen de avond gevallen was, zei de heer van de wijngaard tegen zijn rentmeester: “Roep de arbeiders bij je en betaal hun het loon uit. Begin daarbij met de laatsten en eindig met de eersten.” 9En zij die er vanaf het elfde uur waren, kwamen naar voren en kregen ieder een denarie. 10En toen zij die als eersten waren gekomen naar voren stapten, dachten ze dat zij wel meer zouden krijgen. Maar ook zij kregen ieder die ene denarie. 11Toen ze die in handen hadden, gingen ze bij de landheer hun beklag doen: 12“Die laatsten hebben één uur gewerkt en u behandelt hen zoals u ons behandelt, terwijl wij het onder de brandende zon de hele dag hebben volgehouden.” 13Hij gaf een van hen ten antwoord: “Beste man, ik behandel je toch niet onrechtvaardig? Je hebt toch ingestemd met het loon van één denarie? 14Neem dan aan wat je toekomt en ga. Ik wil aan die laatsten nu eenmaal hetzelfde betalen als aan jou. 15Of mag ik met mijn geld niet doen wat ik wil? Zet het kwaad bloed dat ik goed ben?” 16Zo zullen de laatsten de eersten zijn en de eersten de laatsten.’
Homilie (Mia)
Je zal het maar meemaken: Met z’n vijven ben je aan het werk, maar jullie zijn allemaal op verschillende uren begonnen. Eén van jullie startte zelfs maar na het vieruurtje. Jullie krijgen echter allemaal hetzelfde loon uitbetaald! Natuurlijk zal er protest zijn! In onze maatschappij wordt dit als compleet sociaal onrechtvaardig aangevoeld! Bij ons geldt al lang: gelijk loon naar gelijk werk!
Ook in het Galilea van toen zal de verbazing groot geweest zijn! Jezus’ verhaal klopte trouwens ook niet met de toenmalige situatie: geen enkele landheer trok er zelf op uit om arbeiders te zoeken. Wie geld wilde verdienen moest zich zelf gaan aanbieden. Ook werden arbeiders niet per uur betaald. Er bestond enkel het dagloon: het loon voor een ganse dag werken. Enkel wie had gewerkt van ‘s morgens tot ‘s avonds kreeg dat loon. Dat loon was voldoende om er voor 1 dag met een gezin van te leven.
Jezus had het uiteraard over een “ander land”: het Rijk Gods. In “Gods droom van een wereld” gaat het er heel anders aan toe. Jezus vertelt over God die WEL op zoek gaat naar mensen die willen meewerken aan Zijn droom! En de heer doet dat op verschillende uren: daarmee bedoelt Jezus dat God ALTIJD mensen nodig heeft die willen meewerken aan het Rijk Gods.
Het choquerende van de parabel is natuurlijk dat de laatsten evenveel worden uitbetaald als de eersten. Jezus confronteert ons hier met God die anders is! God zoekt voortdurend arbeiders! En wie neemt Hij in dienst? Gewoon de mensen die voorhanden zijn, ook al zijn ze niet volmaakt! Hij neemt de mens zoals die voor Hem staat! Iedereen is welkom! Ook diegenen die als “laatsten” komen! Zij die moeten zeggen: “Niemand heeft ons aangeworven!”: zij die nooit aan hun trekken komen, die altijd achter het net vissen, die de bal misslaan, het deksel op de neus krijgen. KOM, zegt de Heer. Ook jij met je tekorten, je falen, je beperktheden! KOM!
En ‘s avonds volgt de uitbetaling. Waarom begint de rentmeester met de laatsten? Hij had evengoed met de eersten kunnen beginnen, dan had er geen haan over gekraaid. Het was NET zijn bedoeling dat de eersten zouden zien dat de laatsten hetzelfde loon zouden krijgen: genoeg om een dag van te leven.
Ja, Jezus wil hier zeggen: God mikt op een volwaardig leven voor iedereen! En iedereen mag daar getuige van zijn. Bij God zijn er geen kansarmen die bijna niet kunnen overleven! In onze samenleving is het wel eventjes anders: wie niet aan zijn trekken komt omdat hij “kans-arm” is, moet het doen met een leefloon! Als zijn “papieren” in orde zijn tenminste! En dan nog wordt daarop gereageerd! “Al die klaplopers … die profiteren van onze sociale zekerheid!!!”
Solidariteit is niet meer vanzelfsprekend!
Bij God is iedereen welkom! In elke tijd opnieuw roept Hij arbeiders voor Zijn wijngaard! Ook vandaag! horen wij Zijn stem die zegt: “Kom ook jij naar Mijn wijngaard!”? In Gods Rijk van Liefde liggen er vele taken te wachten. Vaak zit het in kleine dingen: tijd maken voor ziekenbezoek, een luisterend oor zijn voor mensen, mensen niet afsnauwen ook al ben je moe, teksten voor een mooie bezinning zoeken, deel uitmaken van een werkgroep. God roept ook mensen om heel hard in Zijn wijngaard te werken, om verantwoordelijkheid op te nemen … We zien vandaag dat steeds minder mensen daar oor naar hebben. Maar ook dat wie er WEL oor naar heeft, door onze Kerk vaak niet wordt aanvaard! Is in onze Kerk, en in onze Effatagemeenschap, iedereen welkom om mee te werken aan Gods Rijk? Mannen EN vrouwen, mensen met niet zoveel talenten en mensen met heel veel talenten, mensen met een beperking en mensen zonder beperking, ... mensen die onze visie volledig delen en mensen met wie we het niet altijd eens zijn ? … En: krijgen zij allemaal een dagloon? M.a.w.: mogen zij allemaal rekenen op evenveel erkenning en waardering?
Ja, in Gods wereld gaat het er vaak anders aan toe dan in de onze. Of: hoe op vele terreinen Gods logica niet altijd klopt met onze menselijke logica!
Om over na te denken ...
Bezinning
De werkers van het elfde uur: “Niemand heeft ons aangeworven ...”
Achter die woorden kan veel leed schuilgaan: leed van mensen die altijd onderaan de ladder staan.
“Ik val weer eens buiten de prijzen, tussen wal en schip. Niemand ziet me staan, niemand werft me aan ...”
De werkers van het elfde uur …
“Je bent te klein, te groot, te oud, te jong, onhandig of je hebt te weinig ervaring ...”
Altijd weer hetzelfde te horen krijgen: ongeschikt.
Je komt niet in aanmerking want …
En daarom heeft niemand mij aangeworven.
Of toch nog …
– ter elfder ure,
of was het vijf voor 12 –
toen kwam er Iemand langs die zei: “Kom, kom mee, voor Mij ben je WEL de moeite waard ...”.