Homilie  (Jackie Vanobbergen)

Oei, hebben jullie dat ook wanneer deze parabel bij jullie binnenkomt. Er klopt precies iets niet. Wij dachten dat er zoiets bestond als christelijke naastenliefde en dat je altijd bereid moet zijn te delen met de andere. Het komt ons dan wat onchristelijk over als we horen dat de wijze maagden zeggen ‘neen, wij delen niet want er zou wel eens niet genoeg kunnen zijn voor ons en jullie samen’.

Bij mij kwam dan de vraag op: wat is er dan zo speciaal aan die ‘olie’ dat zij niet kan gedeeld worden, dat hier schijnbaar de christelijke naastenliefde niet van tel is?

Ik weet niet hoe jullie dit symbool van die olie invullen? Heb je daar al eens over nagedacht? Waarover heeft Jezus het hier in zijn parabel als hij spreekt van die olie? Bij het lezen van heel wat duiddingen op dit evangelie vond ik veelal een invulling voor die olie die mij niet zo direct een goed gevoel gaf: men sprak van ‘het woord van God’, ‘de Heilige Geest’, ‘het geloof’, ‘goede werken’, enz.  Neen, dit sprak mij niet aan en ik begreep ook niet waarom je dit niet zou kunnen delen.

En dan kwam ik op de website van ‘Bijbel in 1000 seconden’ met overwegingen van de pater trappist Marc Gallant en de jezuïet Frans Mistiaen die mij een antwoord gaven op mijn vraag: “Wat betekent dan die olie”? Ik kreeg een antwoord, een heel eenvoudig antwoord: “die olie is de liefde, zonder de olie van de liefde blijft de lamp van ons geloof onmogelijk branden. Zonder die daadwerkelijke liefde is ons geloof gewoon een dode letter.”

En dan had ik het door! Ik mag niet ontmoedigd geraken door wat ik rondom mij zie, een zetelende president die met de bijbel in zijn hand staat te liegen dat het kraakt; een gebrainwashte extremist die in naam van God mensen begint dood te schieten; maar ook een goede vriend die heel erg ziek opgenomen wordt in het ziekenhuis met Covid; de dreiging van steeds slechter wordende cijfers van corona besmettingen, zieken, doden; het feit dat we niet meer mogen samenkomen bij elkaar om te vieren, om te zingen; … met andere woorden een reeks ellende die ik dagelijks op het nieuws of in de krant lees als getuige van een versufte en duistere wereld, die zoveel mensen raakt en ook mij persoonlijk raakt en ontmoedigt.

Ik mag niet toegeven aan de sleur, de moeheid, de wanhoop. Ik moet blijven leven als de wijze maagden. Ik mag niet stoppen, ondanks de hoger vermelde negatieve ervaringen, hoopvol het geloof levendig te houden met concrete (naasten)liefde, ik mag niet stoppen de lamp levendig te houden met die olie.

Ik trek mij dan op aan de zorgverlener die vol liefde de zieke mensen blijft verzorgen ook al wordt het nu wel erg druk, maar ook aan de zieke die heel liefdevol zijn dankbaarheid getuigt aan de verpleegkundige, zorgkundige, … die hem verzorgt; aan iedereen die niettegenstaande moeilijke tijden blijft op een creatieve manier zijn diensten aan te bieden aan de medemensen, weliswaar deels uit zelfbehoud en commerciële overwegingen, maar ook met heel veel liefde voor de mensen; aan zoveel mensen die terug op een creatieve manier meehelpen aan 11.11.11; aan zoveel mensen die zich liefdevol inzetten met heel kleine gebaren om mensen te verbinden, te verrassen met een kaartje, een telefoontje, een mailtje. Daar trek ik mij aan op.

De vraag is dan wel waarom de wijze maagden dan geen olie konden doorgeven aan de dwaze maagden, waarom ze die liefde niet konden doorgeven. Wel eigenlijk is dit ook heel eenvoudig, je kunt wel liefde geven, maar je kunt geen liefde doorgeven. Voor onze liefde zijn wij zelf verantwoordelijk, zijn wij alleen verantwoordelijk. De liefde maakt ons verantwoordelijk. Niemand anders kan dit in onze plaats doen. Zelfs vanuit onze kwetsbaarheid kunnen wij voor dit aspect niet rekenen op de anderen, dit zijn engagementen waar wij zelf verantwoordelijk voor zijn. De gezonden mogen de zieken en de gehandicapten in hun midden nooit vergeten en de zieken en de gehandicapten nooit de gezonden die hen omringen en verzorgen.

Veel meer dan alle regels die kerken en kerkwetten ons zouden kunnen opleggen om goede gelovigen, goede christenen te zijn is iets wat niet met wetten kan opgelegd worden, het is namelijk die eenvoudige liefdevolle daad van kleine goedheid (dit heb ik gestolen van de mooie I-Wave uitnodiging), als bewijs van liefdevolle verbondenheid met God en als bewijs dat we met velen willen meebouwen aan het Rijk van God tijdens ons aards bestaan. Want wat zal er van ons leven overblijven? Alleen de liefde waarmee we geleefd hebben, alleen die liefde heeft eeuwigheidswaarde.

De vraag die Jezus ons vandaag met die parabel stelt is dus: heb je olie bij? Waar sta je met je liefde?

Tussentekst  (Huub Oosterhuis)

Ik versta onder liefde
al die nuances van vriendelijkheid en vriendschap, hoffelijkheid, charme, tact en geduld, eerbied en verdraagzaamheid, respect en mededogen.
Heftige hartstocht en lange trouw: liefde.
Dat je een ander niet laat barsten: liefde.
Maar ook denkkracht van denktanken, de wijsheid en zorgvuldigheid, en alle fantasie en volharding
en optimisme waarmee deze aarde wordt opgebouwd, steeds opnieuw, tegen alle afbraak in.
Alles wat goed is, alles wat bijdraagt aan iets meer recht en vrede voor iets meer mensen, dat noem ik liefde.
Toen iemand zo een 2000 jaar geleden zei: ‘hebt elkander lief’.
Toen bedoelde hij dat allemaal.

Vredeswens

Wie mensen blij wil maken, moet vreugde in zich hebben.
Wie de wereld wil verwarmen, moet vuur in zich dragen.
Wie mensen helpen wil, moet zachte handen hebben om ze niet te kwetsen.
Wie vrede brengen wil moet eerst in z'n eigen hart vrede gevonden hebben.
Moge God ons helpen de vrede te vinden en aan elkaar door te geven.

Wens elkaar de vrede, dichtbij of van op afstand ...

Slotgebed  (Huub Oosterhuis)

Er is meer liefde dan je kunt zien en aanvoelen.
Je kunt ook niet alle lijden voelen dat op dit ogenblik in deze wereld geleden wordt.
Zonder de liefde die ‘gedaan’ wordt, zou de wereld al lang in 7 afgronden tegelijk gedonderd zijn.
Je kunt al die liefde niet optellen, niet berekenen, maar zij is de grote onzichtbare tegenkracht tegen lijden en dood.
Liefde sterk als de dood?
Liefde sterker dan de dood?
Liefde die de zon en de sterren beweegt, maar ook de ogen en de harten en de handen van zoveel mensen.
Aan al die ontelbare mensen is dit gebed opgedragen.