Palmzondag A (04/04/2020)
Inleiding
Hangt er aan jouw raam ook een wit laken als dank voor alle hulpverleners? Zit er een beertje voor jouw raam voor de kinderen die op “berenjacht” gaan met hun ouders? Is het in jouw straat ook de gewoonte om ’s avonds om 20 uur voor een open raam een applaus te geven voor alle zorgverleners?
Op Palmzondag was er ook applaus toen Jezus Jerusalem binnentrok. Maar, vlug daarop ondervond hij heftige tegenstand die leidde tot zijn lijdensverhaal en uiteindelijk zijn dood. Maar doorheen dat lijden en dood bleef Jezus trouw aan zijn Vader.
Zijn wij ook trouw in onze solidariteit met armen, eenzamen, lotgenoten in deze moeilijke periode?
Het palmtakje dat symbool staat voor deze palmzondag zal in ons huis vertellen dat wij trouw blijven aan Jezus, ook in deze coronatijd.
Laten we ook vandaag over applaus, tegenstand en trouw, in verbondenheid nadenken op weg naar Pasen.
Dienst van de palm
Palmzondag,
rustdag in de prille lente,
waarin het behaaglijk zomers
en guur winterweer kan zijn -
Palmzondag,
een dag, warm en koud
rond een man, Jezus genoemd:
'God redt ' geheten.
In de ogen van zijn familie
de goedheid zelf,
maar al te zeer van God bezeten;
in de ogen van zijn vrienden
eigenlijk – eindelijk - de bevrijder
maar één die helaas de wapens schuwt;
in de ogen van de mensen
een profeet in woord en daad,
maar niet langer
dan ze van hogerhand mogen geloven.
Palmzondag,
aanhef van de Goede week
waarin ter wereld overal
mensen samen vieren
hoe deze Man van Nazareth
met Hosanna is verwelkomd
en onthaald in de stad -
hoe hij afscheid heeft genomen,
ergens in een verloren hoek -
hoe hij is gekruisigd,
veroordeeld na een schijnproces -
hoe hij, dood en begraven
herkend is en gezien:
de mens naar Gods bedoeling,
de Christus, Zoon van de Eeuwige.
Groene palm.
Je kost helemaal niets,
wij krijgen jou elk jaar opnieuw op deze dag.
Ofschoon alles duurder wordt ,
jij doet er niet aan mee.
Jij bent een ding van niks en je blijft het ook.
Maar toch, waardeloos ben je niet, bij lange niet.
Deze dag is naar jou genoemd: Palmzondag.
En eigenlijk doe jij een heleboel.
Jij roept in ons verhalen op van toen Jezus naar Jeruzalem ging
zes dagen voor zijn lijden.
Jij roept het verhaal op van die duif van Noach
die over de eindeloze watervlakte vloog,
maar ’s avonds terugkwam met een takje in haar bek,
teken dat het water zakte en de redding nabij was.
Jij leert ons vooruitkijken naar de vreugde van Witte Donderdag,
naar de droefheid van Goede Vrijdag,
naar rouw van stille zaterdag.
Als ik jou vasthoud heb ik als het ware de Hoop in mijn handen.
Hoop kost niets, hoop wordt je gegeven.
Je bent iets heel kleins,
maar je helpt ons om door de Goede Vrijdag heen te komen.
Jij bent iets van Pasen, ons nu al gegeven.
Gezegend ben je.
Jij zegt goede dingen
en er gaat zegen van jou uit!
Lezing: Matteüs 21, 1 – 11 (NBV)
1Toen ze Jeruzalem naderden en bij Betfage op de Olijfberg kwamen, stuurde Jezus er twee leerlingen op uit.
2Zijn opdracht luidde: ‘Ga naar het dorp dat daar ligt. Vrijwel direct zullen jullie er een ezelin zien, die daar vastgebonden staat met haar veulen. Maak de dieren los en breng ze bij me.
3En als iemand jullie iets vraagt, antwoord dan: “De Heer heeft ze nodig.” Dan zal men ze meteen meegeven.’
4Dit is gebeurd opdat in vervulling zou gaan wat gezegd is door de profeet:
5‘Zeg tegen Sion: “Kijk, je koning is in aantocht, hij is zachtmoedig en rijdt op een ezelin en op een veulen, het jong van een lastdier.”’
6De leerlingen gingen op weg en deden wat Jezus hun had opgedragen.
7Ze brachten de ezelin en het veulen mee, legden er mantels op en lieten Jezus daarop plaatsnemen.
8Vanuit de menigte spreidden velen hun mantels op de weg uit, anderen braken twijgen van de bomen en spreidden die uit op de weg.
9De talloze mensen die voor hem uit liepen en achter hem aan kwamen, riepen luidkeels: ‘Hosanna voor de Zoon van David! Gezegend hij die komt in de naam van de Heer. Hosanna in de hemel!’
10Toen hij Jeruzalem binnenging, raakte de hele stad in rep en roer. ‘Wie is die man?’ wilde men weten.
11Uit de menigte werd geantwoord: ‘Dat is Jezus, de profeet uit Nazaret in Galilea.’
Deelmoment (Luc Maes)
Dit verhaal is geen verslag van een triomftocht. Historisch is er wellicht nooit een indrukwekkende intocht van Jezus in Jeruzalem geweest. Dergelijke volkstoeloop zou ongetwijfeld onmiddellijk in de kiem gesmoord worden door de Romeinse soldaten. Alle ophef moest vermeden worden, zeker rond het Pesachfeest.
De bedoeling van het verhaal is het beeld van Jezus Messias verder uittekenen. De evangelist werkt dat beeld uit in scherp contrast met de indrukwekkende triomftocht van keizer Vespasianus in 71, kort na de verovering van Jeruzalem.
Jezus wordt als een koning ontvangen. Op zijn rijdier leggen ze mantels en op de weg twijgen van de bomen. De talloze mensen die voor hem uit en achter hem aan lopen, roepen luidkeels: ‘Hosanna voor de Zoon van David! Gezegend hij die komt in de naam van de Heer. Hosanna in de hemel!’
Er klopt iets niet. Een koning hoort de stad binnen te rijden op een paard. Jezus doet dat niet. “Kijk, je koning is in aantocht, hij is zachtmoedig en rijdt op een ezelin en op een veulen, het jong van een lastdier.”’ Ook door dat detail is het duidelijk dat hier geen historische beschrijving gegeven wordt. Een ezelsveulen is immers nog niet sterk genoeg om een volwassen persoon te dragen. Het is wel een mooi beeld voor de Messias: anders dan een koning die stoer binnentrekt, rijdt Hij op een ezelsveulen. Het is een verwijzing naar de profeet Zacharia: Juich, Sion, Jeruzalem, schreeuw het uit van vreugde! Je koning is in aantocht, bekleed met gerechtigheid en zege. Nederig komt hij aanrijden op een ezel, op een hengstveulen, het jong van een ezelin. (Zacharia 9, 9)
Jezus ‘vordert’ een ezelsveulen. Een koning had immers het recht om dat te doen. Maar deze koning is rechtvaardig: Hij neemt niets weg dat aan iemand anders toebehoort. Hij zal de ezel naderhand teruggeven aan zijn rechtmatige eigenaar. Een beeld om te zeggen dat Jezus (en God) alles in handen hebben. Een verwijzing naar de verrijzenis.
Een ezel wordt normaal niet bereden door een koning, wel door een dienaar. Jezus wordt dus voorgesteld als dienaar. Daarom roepen de mensen ‘hosanna’. Dat is geen uiting van triomf, maar een noodkreet. Het woord is ontleend aan Psalm 118, 25. ‘Hosanna’ betekent: ‘help ons toch’.
Jezus nodigt ons uit om te kiezen: willen we ons laten voeren door een paard of een ezel? En er zijn veel keuzes te maken.
Het paard van macht(smisbruik)
of de ezel van eenvoudige dienstbaarheid.
Het paard van eigenbelang, eigen gelijk,
of de ezel van empathie, een luisterend oor en zorg voor mensen.
Het paard van prestatiedrang en prestige
of de ezel van bescheidenheid.
Het paard van ‘heersen’ over de natuur
of de ezel van de natuur ‘behoeden’.
Het paard van rijkdom, geld en bezit
of de ezel van soberheid en eenvoud.
Het paard van verdeeldheid, discriminatie en racisme
of de ezel van verbondenheid.
Het paard van het recht van de sterkste
of de ezel van zorg en hulp voor de zwakken.
Elke dag opnieuw staan we voor de keuze.
Bezinning
Hij was maar de man op een ezel,
eenvoudig en zonder aanzien.
Zonder grote parade, zonder rode loper onder de voeten, zonder lijfwachten.
Geen speciale veiligheidsmaatregelen, geen agenten,
geen afzettingen en geen geblokkeerde wegen.
Hij was maar de man op een ezel,
de koning der armen, de Messias van dienst.
Zonder troon, zonder triomfantelijke en plechtige ontvangst van de overheid,
zonder diplomatieke aanwezigheid.
Hij was maar de man op een ezel,
vol aandacht voor de minstbedeelden,
vol zorg voor de uitgestotenen
en toch was hij een man in het verzet
tegen uitbuiting en onrechtvaardigheid.
Hij was maar de man op een ezel,
de zachtste van alle mensen.
Hij reed op een zacht dier, de hardste stad van alle steden binnen.
Moeten wij dan ook die Man op de ezel in ons leven niet binnenlaten
en ons grondig veranderen als wij Zijn Naam willen dragen?
Tekening van Ceseli Josephus Jitta op de kaft van het boek
‘Koning op een ezel’ van Nico ter Linden.
Gebed (Luc Maes)
God, door Jezus nodigt Gij ons uit
om te kiezen:
willen wij ons leven leiden,
gezeten op een paard
of gezeten op een ezel?
De noodkreet ‘hosanna’
- ‘help ons toch’ -
klinkt overal en altijd.
Gelukkig zijn er veel mensen
die op de ezel van de dienstbaarheid
door het leven gaan.
Sterk en zegen die mensen.
Help ons om zoveel als we kunne
de goede keuze te maken,
niet voor paardenmiddelen,
maar voor de koppige dienst van de ezel.
Zo willen wij leven
in het spoor van Jezus,
de profeet uit Nazaret in Galilea,
die gekomen is in uw naam.
Amen