Openingslied:  ♫  37  Zomaar een dak

Inleiding:  (Mia)

In het Matteüs-evangelie vinden we 5 grote toespraken van Jezus. De eerste ervan is de zogenaamde “Bergrede”.
Gedurende 3 volle hoofdstukken lezen we het kernprogramma van Jezus’ boodschap. Deze wordt ingeleid door 8 zaligsprekingen.
Vroeger noemde men die de “8 zaligheden”. Eigenlijk zijn het 8 “gelukwensen”. Acht keer wordt er “proficiat” gewenst.
Christenen hebben dit altijd al een belangrijke tekst gevonden, want ja … Wie wil er nu niet gelukkig zijn?
Gelukkig zijn: DE drijfveer van heel wat keuzes in het leven!
Wie wordt door Jezus gelukgewenst???

Laten we luisteren.

Lezing: Matteüs 5, 1–12a  (NBV21)

Toen Hij de mensenmassa zag, ging Hij de berg op. Daar ging Hij zitten met zijn leerlingen om zich heen. Hij nam het woord en onderrichtte hen:

‘Gelukkig wie nederig van hart zijn,
want voor hen is het koninkrijk van de hemel.
Gelukkig de treurenden,
want zij zullen getroost worden.
Gelukkig de zachtmoedigen,
want zij zullen de aarde bezitten.
Gelukkig wie hongeren en dorsten naar de gerechtigheid,
want zij zullen verzadigd worden.
Gelukkig de barmhartigen,
want zij zullen barmhartigheid ondervinden.
Gelukkig wie zuiver van hart zijn,
want zij zullen God zien.
Gelukkig de vredestichters,
want zij zullen kinderen van God genoemd worden.
Gelukkig wie vanwege de gerechtigheid vervolgd worden,
want voor hen is het koninkrijk van de hemel.

Gelukkig zijn jullie wanneer ze je omwille van Mij uitschelden, vervolgen en van allerlei kwaad betichten. Verheug je en juich, want je zult rijkelijk beloond worden in de hemel; zo immers vervolgden ze vóór jullie de profeten.

Homilie:  (Mia)

Samen met zijn leerlingen gaat Jezus de berg op, Hij zet zich neer en begint de mensen toe te spreken.
Hier is duidelijk dat het Matteüs-evangelie geschreven is voor Joodse christenen, mensen uit Palestina.
Jezus wordt hier immers voorgesteld als “de nieuwe Mozes”: Mozes ging ook een berg op, de berg Sinaï en nadien sprak hij het volk toe.
Hij gaf hen de “Thora”: een hele reeks afspraken, de basisregels voor het samenleven van het volk van God. Die regels worden samengevat in de “10 geboden”.
Ook Jezus geeft een aantal basisregels voor het nieuwe volk van God. Die Bergrede wordt in het begin samengevat in 8 gelukwensen.
Jezus gebruikt het Aramese woord “asjre”, wat je inderdaad kan vertalen als “zalig” of “gelukkig”; maar het heeft ook iets te maken met “gaan”, “op weg zijn”.
Het heeft dus een dynamische betekenis. Zo zou de ideale vertaling kunnen zijn: “Je bent op de goede weg als je …” Of: “Je bent op weg om gelukkig te zijn, als je …”
En dan volgen er 8 levenshoudingen:

Met als eerste: Je bent op weg om gelukkig te zijn als je “arm van geest bent”.
Dit heeft uiteraard niets te maken met materiële armoede, en ook niet met niet verstandig zijn.
Nee, het betekent: als je niet vol bent van jezelf, maar beseft dat je anderen nodig hebt … als je ontvankelijk bent voor God en de mensen rondom je.

En verder: als je niet uit bent op succes, bekendheid, rijkdom en macht, maar je inspant voor vrede, rechtvaardigheid, eerlijkheid en de zorg voor de zwaksten.

Ik pik er nog eentje uit dat vaak verkeerd begrepen wordt: Je bent op weg om gelukkig te zijn als je “zuiver van hart” bent:
als je oprecht bent, authentiek, als je geen bijbedoelingen hebt, geen verborgen agenda … als je ja echt een ‘ja’ is …
Al deze levenshoudingen staan haaks op wat in “de wereld” vaak geprezen wordt. Het is a.h.w. een protestgedicht.
Het zijn “tegendraadse” waarden die in de harde wereld van het “recht van de sterkste” als naïef zullen bestempeld worden.
Wie zo leeft, zal waarschijnlijk tegenwerking ondervinden en uitgelachen worden, zoals Jezus zelf.
Maar diep in hun hart, zullen die mensen vrede vinden, want alleen door anderen gelukkig te maken, word je zelf gelukkig EN maak je de wereld mooier.

Ik hoor je nu denken: allemaal goed en wel … je bent op weg om gelukkig te zijn als je … Maar als je intussen met zwaar lijden wordt geconfronteerd, als je ziek bent, of geldgebrek hebt, of welke problemen dan ook hebt … kun je dan wel gelukkig zijn?
Inderdaad, ieder van ons wordt wel eens met scherven geconfronteerd … scherven die we soms moeilijk kunnen plaatsen in het leven.
Dromen die we stuk zien gaan, geluk dat plaats maakt voor ongeluk, harmonie voor ruzie, vrede voor oorlog, welvaart voor armoede, gezondheid voor ziekte.
Wat dan? We worden dan uitgedaagd om te zoeken naar wat we kunnen doen met die scherven.
Een eerste antwoord zal sowieso zijn: alles doen wat mogelijk is om de schermen terug samen te brengen en aaneen te lijmen.
Vechten tegen het ongeluk, oplossingen zoeken. En als het om medemensen gaat: helend aanwezig zijn.
Ook Jezus hielp mensen om scherven te lijmen: Hij genas zieken, Hij tilde mensen weer op.
Maar soms vinden we geen oplossingen, vallen scherven niet te lijmen … komt een kruis op onze weg.

Het leven van Jezus leert ons dan: We staan niet alleen bij ons kruis.
God zelf, BLIJFT ons nabij en lijdt met ons mee! … en zegt: Dit is niet het einde! Liefde is sterker dan de dood!

Offerandelied:  ♫  59  Geproefd, geleefd, herkend

Tafelgebed

Het verlangen naar goed leven voor iedereen brengt ons telkens opnieuw samen rond deze tafel.
Hier kunnen we fundamenten leggen voor een stevig bouwsel dat gemeenschap heet.
Een gemeenschap die niet in zichzelf gekeerd is maar open breekt naar buiten en leven mogelijk maakt – met vallen en opstaan.
Rond deze tafel herinneren we ons Jezus van Nazareth die het brood brak met zijn vrienden.
Hij nodigt ons uit, vandaag en morgen, leven te delen, groots en uitbundig maar ook klein en in stilte.
We weten ons ook verbonden met zovele mensen die zich geven, in kleine en grote daden, opdat leven mogelijk wordt.

Laten we aan tafel gaan.  

Tafelgebed:  204  Gij die uw gemeente bijeen roept

Onze Vader

Op weg gaan, het parcours volgen dat Jezus heeft uitgetekend, betekent ook:
soms even halt houden om nieuwe energie op te doen.
En dus trok Jezus zich af en toe terug om te bidden.

Wij mogen met Hem meebidden tot zijn en onze Vader.

Onze Vader …

Broodbreking

Jezus toonde ons dat er genoeg is voor iedereen, als wij met hen leren delen in verbondenheid.
Wij worden opgeroepen om te geloven en te leven in gemeenschap met Hem.

Het brood staat voor ons klaar.
Als wij eten van dit brood, het breken, en delen met elkander …

♫ 17   Dan zal er vreugde zijn op aarde …

Wij willen het brood breken en wij zullen het eten, in zijn naam
om de herinnering aan Hem levend te houden
en om niet te vergeten
dat Hij de armen,
de treurenden,
de zachtmoedigen,
de hongerigen,
de barmhartigen,
de zuiveren,
de vredelievenden,
de vervolgden en al wie hulp nodig heeft,
gelukkig heeft genoemd.

Het brood staat voor ons klaar … kom maar aan tafel!

Bezinning:

Wat een geluk
als je beseft dat je niet alles alleen kan
en ontvankelijk bent voor God en de mensen rondom je.

Wat een geluk
als je lijdt onder het lijden van deze wereld
en kunt meeleven met het verdriet van anderen.

Wat een geluk
als je met zachte moed werkt aan je idealen
en je inzet voor een betere wereld.

Wat een geluk
als je een goed mens bent
en bereid bent vergeving te geven EN te ontvangen.

Wat een geluk
als je hart eenvoudig is
en je jezelf niet anders voordoet dan je bent.

Wat een geluk
wanneer je opkomt voor gerechtigheid,
niet enkel voor jezelf, maar ook voor anderen.

Wat een geluk
als je vrede brengt
overal waar dit mogelijk is.

Wat een geluk
als je ondanks pijn en moeite
en zelfs wanneer je ervoor uitgelachen en belasterd wordt
blijft kiezen voor de weg van Jezus,
want je brengt Gods droom dichterbij:
geluk en vrede voor ELKE mens.

Voorbeden:

De sporen van Gods droom, zijn in onze wereld soms maar vaag aanwezig.
Laten wij daarom bidden voor alle mensen en voor onszelf,
die ondanks alles, toch een blijvend teken van Gods liefde willen zijn …

♫  181  Draag mij God

Draag mij God in barmhartigheid.
Til mij op  uit al mijn kleinheid.
Koester mij in barmhartigheid.
Vader, Moeder, God met ons.

Slotgebed:

God – Vader, Moeder, Geest – neem ons beschermend bij de hand,
jouw hand, waarin onze namen geschreven staan.

Als angst en schaamte ons verlammen,
wees dan de Schaduw waarin wij rusten.

Als anderen langs ons heen kijken,
wees dan de Hoop die ons doet leven.

Als wij behoefte hebben aan begrip en troost,
wees dan de Ander die wij zoeken.

Als wij vol vragen en twijfels zitten,
wees dan de Stem die antwoord geeft.

Als wij zoeken naar vaste grond,
wees dan de Weg waarop wij mogen gaan.

Jij komt ons tegemoet in mensen.
Wees er, in de mensen die wij ontmoeten.
Wees er, bij alles wat wij zoeken,
en verwarm ons hart als anderen bij ons warmte zoeken.

Amen.