20 zondag door het jaar B - 'Ik ben het Levende brood' (17/08/2024)
Inleiding (Frans)
Vandaag staan we stil bij het volgende deel uit het 6de hoofdstuk van het evangelie volgens Johannes. Het begint met hetzelfde vers waarmee de lezing vorige week eindigde: “Ik ben het levende brood …”. Een beetje raar, maar ook uitnodigend: waarom is dit vers zo belangrijk?
Jezus gaat opnieuw in tegen de joden die heftig met elkaar discussiëren. Hij zegt onder meer:
"Mijn lichaam is het ware voedsel en mijn bloed is de ware drank. Wie mijn lichaam eet en mijn bloed drinkt, blijft in mij en ik blijf in hem."
Geen evidente tekst voor de joodse toehoorders. Maar ook voor ons niet, zeker niet als je het letterlijk neemt.
Een tekst waar exegeten en theologen ongetwijfeld uren kunnen over van gedachten wisselen.
Maar wat is de essentie? Wat probeert die tekst ons vandaag duidelijk te maken? Hoe kan die ons vooruit helpen?
De twee andere lezingen van deze zondag kunnen ons misschien wat op weg zetten:
- Het Boek Spreuken heeft het over “Wijsheid en Dwaasheid” en vraagt ons om niet langer onnozel te zijn, maar te leven en de weg van het inzicht te betreden.
- Paulus vraagt de Efeziërs: “Gebruik uw dagen goed (…). Wees niet onverstandig, maar probeer te begrijpen wat de heer wil”.
Luisteren we eerste naar het verhaal volgens Johannes.
Lezing: Johannes 6, 51-58 (NBV21)
Ik ben het levende brood dat uit de hemel is neergedaald; wanneer iemand dit brood eet zal hij eeuwig leven. En het brood dat Ik zal geven voor het leven van de wereld, is mijn lichaam.’
Nu begonnen de Joden heftig met elkaar te discussiëren: ‘Hoe kan die man ons zijn lichaam te eten geven!’ Daarop zei Jezus: ‘Werkelijk, Ik verzeker u, als u het lichaam van de Mensenzoon niet eet en zijn bloed niet drinkt, hebt u geen leven in u. Wie mijn lichaam eet en mijn bloed drinkt, heeft eeuwig leven en hem zal Ik op de laatste dag laten opstaan. Mijn lichaam is het ware voedsel en mijn bloed is de ware drank. Wie mijn lichaam eet en mijn bloed drinkt, blijft in Mij en Ik blijf in hem. De levende Vader heeft Mij gezonden, en Ik leef door de Vader; zo zal wie Mij eet, leven door Mij. Dit is het brood dat uit de hemel is neergedaald. Het is niet het brood dat uw voorouders aten; zij zijn gestorven, maar wie dit brood eet zal eeuwig leven.’
Overweging (Frans)
Ook vandaag plaatst Johannes Jezus binnen de heilsgeschiedenis van God met zijn volk. Hij sluit een nieuw verbond. Jezus, zijn Zoon, heeft daarbij een sleutelrol.
Johannes gebruikt vandaag het beeld van Jezus als het Levend Brood.
Tegelijk een oproep voor ieder van ons.
Leven is meer dan "niet sterven",
is meer dan "ons dagelijks voedsel".
Het gaat in de eerste plaats om HOE we leven.
WAT we hebben en wat we zijn is niet zo belangrijk.
Voor God telt iedere mens, ongeacht rang of stand.
Belangrijk is WIE we ten diepste zijn en HOE we dat laten spelen in onze omgang met de mensen op onze weg en met de natuur die we gekregen hebben.
Het gaat dus - opnieuw - over keuzes maken.
Jezus roept ons op om RADICAAL voor Gods LIEFDE te kiezen, elke dag opnieuw. Zoals Hij het ons heeft voorgeleefd.
Dat geeft LEVEN over alles heen. Over onze misstappen heen.
Over tegenslag, ontgoocheling en verdriet heen. Ook over de dood heen.
De verbondenheid met Jezus maakt dat we telkens opnieuw krijgen wat we op dat moment van ons leven nodig hebben om verder onze weg te gaan.
Ik weet wel, dat klinkt mooi, maar in de praktijk als we het moeilijk hebben …
En toch, ook dan, komen er telkens mensen of gebeurtenissen op onze weg die ons helpen als het moeilijk gaat. Ook al zien we dat dikwijls maar na een tijd, terugblikkend.
Dat berichtje, of die glimlach, de hand op onze schouder, de gemeende vraag "hoe gaat het?" of "wat kan ik voor je doen?". Vormen van verbondenheid.
Dikwijls kleine zaken die ons boven onszelf uittillen, als we dat toelaten, ons er voor open stellen.
Eigenlijk zegt Jezus: als je mijn volgeling, als je echt christen wil zijn, moet je WORDEN WAT JE EET. Leef, be-leef wat je gelooft.
We zingen dit ook regelmatig, vb.
- Zoals straks in tafelgebed 104 (Gij die weet): "Tot zijn gedachtenis nemen wij daarom dit brood, en breken het voor elkaar, om goed te weten wat ons te wachten staat, als wij leven, hem achterna".
- Of zoals vorige week in 209 (Telkens al wij eten van dit brood): "Geef je levens zoals ik het gaf: wees mijn zachte kracht, mijn lichaam en mijn ziel in deze wereld."
Een oproep om te kiezen.
Telkens we te communie gaan, zeggen we "ja, ik wil", "ik wil terug doen wat ik kan om Gods droom voor een betere wereld te verwezenlijken", wetend dat elke stap, elk beetje dat we doen helpt.
Laten we daar in de komende tijd eens speciaal aandacht voor hebben: wat kan ik concreet doen om de mensen die ik tegenkom duidelijk te maken dat ze er mogen zijn, dat ik hen waardeer voor wie ze ook zijn: een geliefd kind van God.
En dekken we dan nu de tafel om te breken en te delen, Jezus achterna.
Tafelgebed
We staan hier nu rond de tafel om biddend en zingend te doen wat Jezus ons heeft voor gedaan.
Gedenken wij allereerst al onze geliefde doden. Brengen wij ons in herinnering waarmee zij ons goedheid hebben getoond en ons tot voorbeeld werden.
En verenigen wij ons met hen die vandaag feest vieren en ook met allen die om wat voor reden ook niet kunnen feesten.
En verbinden wij ons met de miljoenen vluchtelingen: dat zij een plaats vinden aan een gastvrije tafel.
En verbinden wij ons met allen die op het leven vertrouwen en hun overvloedliefde gratis aan anderen kunnen schenken.
En met alle christenen en al hun voorgangers verbinden wij ons; dat zij door hun inzet en overgave dienstig zijn aan hun omgeving, gelovend in de overvloed van leven die ons is gegund als wij ons menszijn delen.
Tafelgebed: ♫ 104 Gij die weet
Onze Vader
Jezus deelde het brood uit nadat Hij dankend tot zijn Vader had gebeden.
Laten ook wij nu bidden tot diezelfde Vader … Onze Vader …
Vredeswens
In onze wereld is er veel dat ons afleidt van de weg naar vrede.
Wij laten ons vaak leiden door dwaasheid in plaats van wijsheid.
Daarom bidden wij:
Heer Jezus,
Jij vraagt ons om wijs te zijn en toont ons een weg van vrede en liefde.
Maak ons ontvankelijk voor jouw Woord van Wijsheid.
Maak ons dragers van jouw vrede,
overal waar wij gaan in jouw naam,
Jezus Christus, onze Broeder.
En moge de vrede van de Heer altijd met ons zijn.
Geef dan nu elkaar op de een of andere wijze een teken van vrede …
Broodbreking
We breken brood omdat we er eerlijk over zijn
dat de wereld gebroken is,
dat we onszelf vaak genoeg gebroken voelen,
dat de wereld soms in kruimels ligt,
dat we hopen, dat als we delen, er genoeg zal zijn voor iedereen.
Het brood staat voor ons klaar.
Als wij eten van dit brood, het breken, en delen met elkander …
♫ 17 Dan zal er vreugde zijn op aarde …
Het brood wordt gebroken
zoals mensen worden gebroken,
zoals Jezus eens werd gebroken.
Iedereen is welkom aan de maaltijd van de Heer.
Sluit je aan bij de bonte stoet van mensen
in verbondenheid met Hem en verbonden met elkaar.
Als je dit brood eet, denk dan aan Hem.
Zie dan dit brood, Zijn Leven, aan ons gegeven.
Kom dan … het brood staat voor ons klaar.
Bezinning: 'Neem en eet'
Gij hebt het brood in uw handen genomen en gezegd: Neem en eet Mij.
Gij hebt de beker genomen en gezegd: Neem en drink Mij.
Zo hebt Gij uzelf gegeven, uitgedeeld tot stervens toe, tot levens toe. En Gij hebt ons gevraagd om dit te blijven doen.
Daarom bidden wij U bij dit brood: wees hier aanwezig, leef in ons.
Beziel ons met uw Geest, dat wij uw woorden spreken, dat wij uw hart en handen zijn, dat wij uw wegen gaan, dat wij vandaag voor mens e wereld uw Lichaam mogen worden.
Carlos Desoete
(Uit: Naam die zin is van ons Leven)
Voorbeden
Jezus roept ons op om RADICAAL voor Gods LIEFDE te kiezen, elke dag opnieuw.
Zoals Hij het ons heeft voorgeleefd.
Laten wij dan bidden, danken en zingen …
Slotgebed
Alwijze, goede God,
wij danken Je voor dit samenzijn.
Gesterkt in geloof en in verbondenheid met Jou
gaan wij van hier samen op weg.
Leer ons – van dag tot dag meer – te leven vanuit de liefde,
zoals Jezus deed, gebroken brood voor deze wereld
voor vandaag en alle dagen tot in de eeuwigheid. Amen.