21 zondag door het jaar B - "Kiezen"  (24/08/2024)

Inleiding  (Jackie)

We lezen al enkele weken uit Johannes, het 6de hoofdstuk, de ‘broodrede’.
We zitten vandaag op het einde van dit ‘broodhoofdstuk’. Een uitdagend hoofdstuk, zoals al eerder gezegd.
Het begon met vermenigvuldiging van de broden en vissen. En … na de broodvermenigvuldiging waren Jezus’ leerlingen enthousiast. Ja, dat was spectaculair.
En herinneren jullie nog 2 weken geleden dat wij toen de woorden lazen die Johannes Jezus in de mond legde: “Ik ben het hemelse brood dat leven geeft. Wie daarvan eet, zal niet sterven.” Dat werd al wat moeilijker. Wie denkt Jezus wel te zijn? dachten ze. We kennen hem toch als de eenvoudige zoon van een simpele schrijnwerker en zijn vrouw Maria.
Met enige toelichting van Mia hadden wij toen door hoe belangrijk deze woorden waren: wij werden uitgenodigd elkaar te ontmoeten rond de maaltijd, waar wij
samen het brood breken en delen, samen kunnen bezield worden en geladen met een groot gevoel van vriendschap en liefde voor elkaar.
Vandaag sluiten wij hoofdstuk 6 in Johannes af en je zult voelen dat er enige wrijving blijft zitten bij de volgelingen van Jezus. Zij kunnen Jezus niet zomaar aanvaarden als Gods Woord dat uit de hemel neerdaalt. Zij kunnen Hem niet zomaar volgen, zeker niet in zijn liefde tot het uiterste. Dit wordt een moeilijke keuze.
Kiezen is moeilijk.

Laat ons luisteren …

Lezing:  Johannes 6, 60-69  (NBV21)

Veel leerlingen die het gehoord hadden zeiden: ‘Dat zijn harde woorden, wie kan daarnaar luisteren?’ Jezus wist wel dat zijn leerlingen protesteerden en zei tegen hen: ‘Ergeren jullie je hieraan? Maar als jullie nu de Mensenzoon zouden zien opstijgen naar waar Hij eerst was? Het aardse bestaan leidt tot niets, het is de Geest die levend maakt. Wat Ik gezegd heb is vol van Geest en leven. Maar sommigen van jullie geloven niet.’ Jezus wist namelijk vanaf het begin wie er niet geloofden en wie Hem zou uitleveren. ‘Daarom heb Ik jullie gezegd,’ zei Hij, ‘dat iemand alleen bij Mij kan komen als het hem door de Vader gegeven is.’ Toen trokken veel leerlingen zich terug en gingen niet verder met Hem mee.
Jezus vroeg nu aan de twaalf: ‘Willen jullie soms ook weggaan?’ Simon Petrus gaf antwoord: ‘Naar wie zouden we moeten gaan, Heer? U spreekt woorden die eeuwig leven geven, en wij geloven en weten dat U de heilige van God bent.’

Duiding  (Jackie)

Kennen jullie het verhaal van de vleermuis?
Wel! Er was eens een oorlog tussen de vogels en de dieren met 4 poten. Het was echt onduidelijk wie er zou winnen.
De vleermuis zei: “Ik ben geen vogel en ook geen dier met 4 poten. Daarom kan ik niet vechten.”
Maar toen bleek opeens dat de vierpoters toch sterker voor de dag kwamen en dat ze echt op punt stonden te winnen.
De vleermuis ging naar hen toe en zei: “Ik ben
een zoogdier met 4 poten, zie maar, ik zal vechten aan jullie zijde.”
Maar dan opeens kregen de vogels versterking van een nieuwe vlucht vogels en de kansen keerden. De vogels kregen het overwicht.
De vleermuis zag dat, keerde zich om en vloog naar het kamp van de vogels.
“Ik ben een vogel,” zei hij. “Zie maar naar mijn vleugels.” En hij vocht samen met de vogels.
Toen de oorlog voorbij was en er dan toch een bestand was gesloten werd de vleermuis gehaat en buiten gesloten door beide partijen, de viervoeters en de vogels.
Daarom verstopt de vleermuis zich nog steeds op donkere plaatsen en toont zich pas als het donker wordt.
Erkennen jullie deze situatie? In de politiek, in ons eigen leven? Kiezen is moeilijk, kiezen is verliezen zegt men.

Daarom bestaat zo iets als opportunisme. Waar ik op dit moment, in de omstandigheden van dit moment, het meeste profijt uit haal daar zal ik nu voor kiezen, morgen zien we wel! Eigenbelang eerst.
En vandaag vraagt Jezus ons: kiezen jullie voor het opportunisme, leven als een “eisende, veroordelende en overheersende mens die vooral met zichzelf bezig is” of,
volgen jullie mij, als een “dankbare, zich-gevende en dienstbare” mens, die de kant kiest van de zwakste.
Voor velen die het koningschap van Jezus aanvankelijk zagen als iets werelds, een mooi postje hebben in zijn koninkrijk, was de 1ste keuze een zekere keuze
En die 2de keuze: “zichzelf breken, delen en geven en anderen dienen” dat was in die tijd, en ook vandaag, voor velen toch wel een stap te ver, onaanvaardbaar, en zij dropen dus af.
En wij, wat doen wij met die keuze? Wat doen wij met die keuze, als Effata gemeenschap, als kerkgemeenschap, als persoon?
Geef toe, niet eenvoudig. We willen wel voor de 2de keuze gaan, maar lukt dat?
Wij leven in een wereld, met de opmars van de diversiteit in onze maatschappij, met oorlogen en natuurrampen, migratie en vluchtelingenproblematiek,
klimaatproblematiek, en we zien een sterkere trend naar dat opportunisme, naar populisme. Eigen volk eerst, anders uitgedrukt ‘ik eerst’. Windmolens? oké, maar niet te dicht bij mijn huis; een asielcentrum? Oké, maar niet in mijn dorp.
Nu zal je me zeggen: wij kunnen daar toch niets aan doen, dit is werk voor de politiek.
Dat is deels juist maar toch, vergeet het belang niet van de publieke opinie (sociale media), het belang van onze opinie, het belang van onze daden. Hier speelt
levensbeschouwing, de keuze die wij maken, als individu, als Effata gemeenschap, een grote rol. De keuze/balans tussen ‘individuele belangen’ en het ‘belang van het algemeen’, tussen ‘egoïsme’ en ‘solidariteit’, tussen ‘kortzichtigheid’ en ‘universalisme’.

En hoe proberen wij dan als individu, als Effatagemeenschap, kerk te zijn, een gemeenschap, die kiest voor Jezus, die kiest voor de keuze: “zichzelf breken, delen en geven en anderen dienen”.
Mag ik het antwoord zoeken in het gedachtengoed van theoloog Hans Küng Deze kritische Zwitserse priester-theoloog, overleden in april 2021.
Die leerde ons dat de Kerk in de geest van het Nieuw Testament zou moeten uitgroeien tot een: ‘wereldwijde gemeenschap van vrouwen en mannen die het woord van Jezus horen en vandaag voor onze tijd dit woord overdenken en realiseren. Vrouwen en mannen die samen maaltijd vieren, een maaltijd die ons met Jezus en met
elkaar dieper verbindt en vandaar uit inspiratie haalt.
Vanuit die verbintenis is die gemeenschap geroepen om in de wereld van vandaag op te komen voor gerechtigheid en menselijkheid, broederlijk verenigd met andere geloofsovertuigingen. Daarom, zegt Hans Küng, moet de kerk zich telkens weer over haar oorsprong bezinnen en voortdurend bereid zijn zich te hervormen om zo gevrijwaard te zijn van de bekoring om macht uit te oefenen en de bekoring om een onmenselijk systeem te worden dat alleen maar waakt over de eigen zelfgemaakte regels en daarbij ‘dissidenten’, die even afwijken, bedreigt en afzet. Het is ook hem niet altijd in dank afgenomen. Maar denken we ook aan figuren bij ons als priester Daems, Damiaan. Maar ook Jacques Gaillot, Romero, … Durven gaan voor de 2de keuze?

  • Dus als Effatagemeenschap, als christen gelovige hier aanwezig krijgen wij vandaag de vraag van Jezus: wat doe jij? welke keuze maak je? Jezus vraagt ons Hem te volgen in zijn keuze voor een op menselijkheid bedachts Gods Rijk en Hij verdroeg, ook dissident zijnde, niet dat in de maatschappij waarin Hij leefde zoveel menselijkheid werd geschonden. Wel, willen wij zo een kerk proberen te zijn.

Als we als persoon, als Effatagemeenschap die keuze maken dan houdt dat ook de opdracht in om, in al onze verhoudingen, liefde en verantwoordelijkheid ten aanzien van onze medemensen en de schepping aan de dag te leggen. “Als de kerk niet dient, dient ze tot niets” (Jacques Gaillot). En wij zijn die kerk!
Laat ons als gemeenschap elkaar aanmoedigen om in kleine stappen kleine initiatieven te nemen die die keuze bevestigen: Ik zie ons wekelijks samen te komen om samen brood te breken en te delen, ik zie iemand van ons 800 km langs de camino stappen, ik zie Effata mensen zingend troosten bij een afscheid, ik zie mensen helpen breuklijnen op de sporen te zetten . Ik zie … ik zie Laat ons allemaal samen die keuzes ondersteunen, dan zijn we ’goe bezig’ (Gents gezegde!).

Laat ons nu samen de tafel dekken.

Tafelgebed

Telkens opnieuw moeten we keuzes maken.
Telkens opnieuw kunnen we kiezen voor onszelf OF
om Jezus’ weg te gaan van “breken en delen”.
Nu staan we rond de tafel van “breken en delen”.
Omdat we willen kiezen voor Hem en voor Zijn levensproject,
want “naar Wie zouden we gaan?”,

Tafelgebed:  ♫  110 Die naar menselijke gewoonte

Onze Vader

In Jezus kwam God zelf aan het licht als één en al liefde en mededogen. Jezus leefde als DE Icoon, het Beeld van God.
Samen MET Hem bidden we nu tot die God die als een Vader, als een Moeder van ons houdt.
Onze Vader ...

Vredeswens

In het Tafelgebed hebben we Jezus beleden als ons “visioen van vrede”. Verborgen in Zijn God is Hij onze Vrede geworden, zongen we.
Iedere keer opnieuw komt Hij ons tegemoet met Zijn Sjaloom.
Moge die Sjaloom ook vandààg MET ons zijn.

En geven we die vrede ook door aan elkaar.

Bezinning

Inderdaad, keuzes maken is moeilijk,
Twijfelen, daar zijn we goed in.
Maar denk,
twijfel houdt ons levend 
in ons zoeken naar de ware God, 
hij voorkomt dat we al te snel tevreden zijn 
met onze relatie tot God.  
We moeten steeds opnieuw  naar het geheim van God tasten.  
Ik stop vaak midden in een gebed en vraag: 
wat betekent dat dan echt?  
Wie is God echt ? 
En dan probeer ik  mijn vragen en zoeken te confronteren 
met het beeld van Jezus Christus. 
In Jezus is deze ongrijpbare God zichtbaar, 
is het onbegrijpelijke verstaanbaar geworden.  
Dan confronteer ik mijn twijfel 
met de woorden van Jezus uit het evangelie van Johannes: 
"Wie mij gezien heeft, heeft de Vader gezien."
Jezus aanschouwen,  en in Hem God bespeuren.
Dan wordt onze twijfel een keuze,
En die keuze brengt ons dichter bij wie we willen zijn.

Vrij naar Anselm Grün. ‘Wijsheid en geloof voor elke dag’

Slotgebed

God,
Beeld van Jouw liefde was Jezus.
Voortdurend roept Hij ons op voor Hem en voor Zijn droom te kiezen.
Beziel ons met Jouw Geest opdat wij telkens opnieuw de moed zouden hebben om met Hem mee te gaan en Zijn levensdroom verder waar te maken: een nieuwe wereld waar gerechtigheid, liefde en vrede voor iedereen.
Amen.