5 Paaszondag B  - 'Verbondenheid'  (27/04/2024)

Lied:  ♫  109 Wees hier aanwezig

Wees hier aanwezig, woord ons gegeven
Dat ik U horen mag met hart en ziel.

Refrein: Wek uw kracht en kom ons bevrijden.

Woord ons gegeven, God in ons midden
toekomst ven vrede, wees hier aanwezig.
Uw wil geschiede uw koninkrijk kome.
Zie ons gedoog ons, laat ons niet vallen.

Refrein: Wek uw kracht en kom ons bevrijden.

Inleiding  (Jackie)

In de afscheidsrede van Jezus zoals we die in het evangelie volgens Johannes lezen, gebruikt Jezus vandaag een suggestief maar krachtig beeld om zijn leerlingen te laten aanvoelen dat de verbondenheid tussen Hem en zijn leerlingen en de verbondenheid met zijn Vader een heel duurzame verbondenheid is. Deze verbondenheid zal niet teniet gedaan worden wanneer Hij niet meer fysiek aanwezig zal zijn tussen hen. Met andere woorden, deze relatie, als ik ze zo mag noemen, overstijgt de dood.

Hij vergelijkt zijn Vader met de Wijnbouwer. Zelf is hij dan de wijnstok die zijn leven geeft aan de ranken, zijn leerlingen.
Het beeld heeft een bijzonder karakter, omdat het niet nieuw is, de profeten gebruikten het reeds eerder om de verhoudingen uit te drukken tussen God en zijn volk. De profeten Jesaja, Jeremia, Ezechiël en ook psalm 80 gebruikten al dit beeld.

Jezus neemt nu de taak van de oude wijnstok over. Hij voegt er wel een nieuwe dimensie aan toe, die de essentie van zijn boodschap is: De wijnstok van het Nieuwe Verbond brengt een volle vrucht voort, die niets anders is dan de liefde die van de Vader overvloeit op de Zoon, en van de Zoon op ons. Vers 9 maakt het duidelijk: “Zoals de Vader Mij bemind heeft, zo heb Ik ook u bemind; blijf in mijn liefde”.

Laat ons luisteren.

Lezing:  Johannes 15, 1-9  (NBV21)

‘Ik ben de ware wijnstok en mijn Vader is de wijnbouwer. Iedere rank aan Mij die geen vrucht draagt snijdt Hij weg, en iedere rank die wel vrucht draagt snoeit Hij bij, opdat hij meer vruchten voortbrengt. Jullie zijn al rein door alles wat Ik tegen jullie gezegd heb. Blijf in Mij, dan blijf Ik in jullie. Een rank die niet aan de wijnstok blijft, kan uit zichzelf geen vrucht dragen. Zo kunnen jullie geen vrucht dragen als jullie niet in Mij blijven. Ik ben de wijnstok en jullie zijn de ranken. Als iemand in Mij blijft en Ik in hem, zal hij veel vruchten voortbrengen. Maar zonder Mij kun je niets doen. Wie niet in Mij blijft is als een wijnrank die weggegooid wordt en verdort; hij wordt met andere ranken verzameld, in het vuur gegooid en verbrand. Als jullie in Mij blijven en mijn woorden in jullie, kun je vragen wat je wilt en het zal gebeuren. De grootheid van mijn Vader zal zichtbaar worden wanneer jullie veel vruchten voortbrengen en mijn leerlingen zijn.

Ik heb jullie liefgehad, zoals de Vader Mij heeft liefgehad. Blijf in mijn liefde.

Homilie  (Jackie)

Een prachtig beeld van de Vader als wijngaardenier, Christus als de wijnstok en wij de ranken. Met de oproep van Jezus: ‘Blijf in mijn liefde’
Zie ons hier zitten, al die mooie ranken, beetje bij beetje aan het bekomen van onze verhuis, zoekend naar een nieuwe thuis, gekwetst maar … geconnecteerd met elkaar, met de wijnstok en zo met de wijngaardenier.
Ieder op zijn manier geïnspireerd door die Christus, in al onze verscheidenheid. De Maria’s en Martha’s, de één zoekend naar een luisterend, een geestelijk gesprek met Jezus en zijn Vader en de andere wijnranken, de ander vooral werkend en zwoegend, dienstbaar, altijd in de weer voor het welzijn van de andere wijnranken. Nog de ander wereldverbeteraar op hoog niveau. Of, laat ons zeggen, in min of meerdere mate een combinatie van dit alles.
Die verscheidenheid is goed, maar … allen verbonden met de wijnstok. Een verbondenheid die ons sterk maakt en ons helpt in deze moeilijke periode van afstand nemen van ons project, de Clemenspoort.

© Fano

Deze week werden we ontvangen door onze bisschop Lode. We vertelden hem van onze verhuis, onze kwetsuren, onze gedrevenheid, onze inspiratie, onze manier van ‘kerk zijn’.
Hij luisterde, hij bemoedigde, hij gaf ons de raad te gaan voor de toekomst. Onze kerk heeft veel lege schelpen, zei hij, schelpen zonder leven, zonder ziel, zonder parelmoer. We hebben nood aan weekdieren, die, in hun kwetsbaarheid, leven brengen in de schelp, nieuwe parelmoer aanmaken. Jullie zijn nu kwetsbaar, zonder schelp. Maak parelmoer aan en bouw een nieuwe schelp. Breng leven in uw gemeenschap, blijf verbonden en draag die verbondenheid uit.
Met al deze gedachten en het evangelie van vandaag in mijn hoofd had ik deze week heel veel aandacht voor het dagelijks nieuws, de kranten, het journaal, …
Op zoek naar de ‘verbondenheid’ in onze wereld.

Ik vroeg mij af ‘hoe zit het met de verbondenheid in onze wereld. Vind ik getuigenissen van deze ‘verbondenheid’?
Ik geef toe, ik was toch wat ontgoocheld. Veel oorlogsgeweld, politieke disputen waarbij de ander veelal de slechte is en wij de goede. Op een goede sfeer in de woonzorgcentra bij het experimenteren met seksspeeltjes of een mooie klapstoel met Kris Gelaude vond ik weinig verbondenheid.
Tot ik donderdag de column las van Ariane Bazan, hoogleraar klinische psychologie aan de ULB.
Haar gedachten vertrokken vanuit een kritische maar constructieve blik op het voorstel van de voorzitter van de CM Luc Van Gorp die pleit voor de mogelijkheid om uit het leven te stappen bij levensmoeheid.
De mens worstelt soms wel met belangrijke levensvragen, vertelt zij, zoals ‘Zal ik het aankunnen?’ of ‘Mag ik er wel zijn?’.
Haar antwoord hierop is: wie voldoende onvoorwaardelijke liefde meekrijgt staat veelal sterk. En het begint van jongs af met de universele angst die we hebben om op eigen kracht te vliegen.

Ik citeer Ariane Bazan:
“Zonder een voldoende dik ‘kussentje in de rug’ van onvoorwaardelijke liefde, hebben we minder verweer tegen plagende, neerhalende gedachten, die bij velen opkomen als die vraag “mag ik er zijn?”, “kan ik het aan?” opborrelt.
Van bij onze kinderjaren is het enige wat we voor die eerste duizelingwekkende sprong hebben het blinde geloof dat we kunnen vliegen, want bewijs uit een vorige ervaring ontbreekt. En dit vertrouwen hebben we dankzij de eerste anderen: “Het zal me lukken, want mama/papa zijn ervan overtuigd dat ik het kan.”
Het is dus pas dankzij de onvoorwaardelijke ‘kasvoorraad’ die we van onze eerste zorgverstrekkers meekregen, dat we later iets hebben om aan te spreken om te leven en lief te hebben. En het is essentieel dat die kasvoorraad aan vertrouwen en liefde onvoorwaardelijk is.”
Deze kasvoorraad krijgen wij vandaag in deze ‘Blijf in Mijn liefde’ - ‘Heb elkaar lief'. Die waarborg die we vandaag krijgen, staat of valt met de waarborg die wij anderen geven in onze verbondenheid. Geloven betekent geënt zijn op een levend weefsel, de wijnstok, om zelf levenskracht naar alle kanten door te geven.
Deze verbondenheid met de wijnstok moet zichtbaar worden in onze zorg en bewogenheid voor elkaar, ze moet hoorbaar zijn in de taal die wij met elkaar spreken, ze moet tastbaar zijn in de standpunten die we innemen in deze wereld.
Als het soms niet sterk zichtbaar is de grote wereld rondom ons kunnen we misschien alvast deze week beginnen in de kleine gemeenschap van ons werk, ons gezin, onze Effata gemeenschap. 

Laat ons samen de tafel dekken en het lied zingen dat zo mooi weergeeft wat die onvoorwaardelijke liefde en dit onvoorwaardelijk vertrouwen betekent: Die mij droeg.

Lied:  ♫  131 Die mij droeg

Die mij droeg op adelaarsvleugels.

die mij hebt geworpen in de ruimte
en als ik krijsend viel
mij ondervangen met uw wieken
en weer opgegooid

totdat ik vliegen kon
op eigen kracht.

Tafelgebed

In gedeeld vertrouwen zijn we samen rond deze tafel.
Een tafel van verbondenheid met elkaar en met allen die zich inzetten voor vrede:
hier bij ons, maar ook, en vooral in deze dagen,
in de grote wereld waar vrede zo ver weg is.

We bidden dat we ondanks alles vasthouden aan het geloof
dat deze tafel een teken mag zijn,
hoe bescheiden ook,
van de droom die ons niet kan afgenomen worden.

Jezus van Nazareth is onze gastheer: hij bracht heling en genezing.
Mogen we ons ook verbonden weten met allen
die zich inzetten voor heling en genezing van medemensen,
waar ook ter wereld.

Tafelgebed:  ♫  200 Die onze God wil zijn

Onze Vader

In Jezus werden wij kinderen van dezelfde Vader,
in Jezus zijn wij geroepen tot liefde zonder grenzen.
Díe Jezus leerde ons hoe wij met z’n allen kunnen bidden tot zijn en onze Vader:

Onze Vader …

Vredeswens

Wanneer wij ronddwalen in de woestijn van het leven, herinner ons dan aan jouw Woord, Heer.
Blijf het steeds opnieuw herhalen dat een rank geen vrucht kan dragen uit zichzelf,
maar zich steeds door de wijnstok moet laten door-stromen.
Dan zullen wij vruchten van vrede voortbrengen,
en samen één zijn, in jouw naam.

Moge die vrede van de Heer altijd met ons zijn.

Laten wij dan die vrede ook van harte toewensen aan elkaar.

Broodbreking

Jezus toonde ons dat er genoeg is voor iedereen, als wij met hen leren delen in verbondenheid.
Wij worden opgeroepen om te geloven en te leven in gemeenschap met Hem.

Het brood staat voor ons klaar.
Als wij eten van dit brood,
het breken, en delen met elkander …

♫ 17   Dan zal er vreugde zijn …

Brood breken is een profetisch gebaar
van Gods aanwezigheid onder ons.

Als brood gebroken wordt, zei Jezus
dan wordt liefde uitgedeeld,
dan worden mensen gered en bewaard.

Deel dan dit brood met elkaar;
volg na wat je in handen neemt
en tracht voor alle mensen zo goed als God te zijn;
en laat van je uitgaan, van hand tot hand,
van mens tot mens, de liefde, de vrede,
het Lichaam van Christus …

Jullie worden uitgenodigd aan de tafel van de Heer.

Communielied:  ZJ 779  Ik ben de wijnstok

Ik ben de wijnstok,
mijn Vader de wijngaardenier.
Gij zijt de ranken,
dus blijft in mij, ik blijf in u,
dan vindt Hij vruchten hier.
Zingt voor de Vader de wijngaardenier;
dus blijft in mij, ik blijf in u,
dan vindt Hij vruchten hier.

Ranken onvruchtbaar
die snijdt Hij af, die werpt Hij weg;
zij moeten branden.
Dus blijft in mij, ik blijf in u,
‘t is waarheid wat ik zeg.
Zingt voor de Zoon, want zijn woord is uw weg,
dus blijft in mij, ik blijf in u,
‘t is waarheid wat ik zeg.

Laat dan mijn woorden
uw waarheid en uw leven zijn;
blijft in mijn liefde,
zoals ik in de Vader blijf;
Gij zult vol vreugde zijn.
Bidt om de geest, om het brood en de wijn,
en al wat gij de Vader vraagt,
zal u gegeven zijn.

Bezinning  (Jackie)

‘Blijf in mijn liefde’ is het woord dat ons vandaag in het evangelie van Johannes op het hart wordt gedrukt.

In deze kapel,
toevluchtsoord en trefpunt van onze gemeenschap,
een gemeenschap die zich Effata noemt,
en die reeds meer dan 25 jaar bestaat,
willen wij een wijkplaats zijn voor zoekende mensen,
een bloesemende kerk vanuit de basis,
verbonden met de wijnstok.

Verbondenheid valt niet als regen uit de hemel,
verbondenheid zoekt zijn voeding aan die wijnstok.
Ze wordt zichtbaar in onze zorg,
in onze bewogenheid voor elkaar.
Ze wordt hoorbaar in de taal die wij met elkaar spreken,
tastbaar in de standpunten die wij innemen in deze wereld.

Verbondenheid is ondenkbaar binnen de marge van veilige voorschriften.
Ze is ondenkbaar binnen een opgelegd patroon.
De wijnstok nodigt uit permanent ervaringen en inzichten toe te voegen,
antwoord te bieden aan de eigentijdse vragen en gebeurtenissen die zich aandienen.
Verbondenheid is onmisbaar als antwoord op de klanken en wanklanken in onze samenleving.

Deze gemeenschap ontleent zijn levenskracht aan de verbondenheid,
christenen onderweg die de uitdaging aangaan,
om als verbindingsmensen in deze wereld te staan.
Mensen ontmoeten en samenbrengen.
Mensen die niet bang zijn tegenstellingen te integreren,
Mensen, die tegen alle apathie en onrecht in, blijven in Zijn Liefde.

Voorbeden

Vader in de hemel,
Jij bent de Wijngaardenier;
jouw Zoon Jezus is de ware Wijnstok,
wij zijn de ranken.

Luister daarom naar wat ons ter harte gaat …

Slotgebed

God,
Graag wil ik met Jezus verbonden blijven,
en door Hem met Jou.
Jij bent de oorsprong van mijn leven.
Bij Jou vind ik mijn wortels.

Jezus vormt de Wijnstok, gegroeid uit jouw liefde.
En ik wil een rank zijn, verbonden met die Wijnstok en delend in dezelfde bron van Levend Water.

Laat het aan mij ook te zien zijn
dat ik in Jou geloof en bij Jou mijn vreugde vind.

Maak van mij een ‘goede’ mens die de wereld inkleurt met liefde en hoop,
tederheid en vriendschap.

Amen.