Openingsgebed

God, Jij die al wat is, geschapen hebt en leidt,
Jij die door ons genoemd mag worden: Vader,
aan Jou dragen wij in eerbied dit samenzijn op.
We delen brood, wij delen wijn,
en wij ontmoeten elkaar in Jouw Naam:
Vader, Zoon en heilige Geest. Amen.

Openingslied:  ♫  37   Zomaar een dak

Lichtritus

In de tijd van het jaar dat de duisternis veel plaats inneemt, snakken mensen naar licht …
Vooral mensen die in armoede leven, mensen die eenzaam zijn, mensen aan wie onrecht wordt aangedaan …
De feeërieke lichtjes en de glitter zijn, zeker voor hen, niet hartverwarmend.
Er is een ander licht nodig: het licht van liefde, van concrete hulp, van aandacht, van gerechtigheid.
Moge dat Licht week na week groeien in ons hart, in onze woorden, in onze daden ...
zoals ook het licht van de adventskrans week na week groeit.

Victor, wil jij de tweede kaars aansteken …

Lied:  ♫  167  Al wie dolend in het donker

Al wie dolend in het donker, in de stilte van de nacht,
en verlangend naar een wonder, op de nieuwe morgen wacht:
vrijheid wordt van u verkondigd door een Koning zonder macht.

Inleiding

Laten we nu luisteren naar het evangelie waarin Johannes de Doper oproept tot bekering, opdat de heuvels zouden geslecht en de paden recht zouden worden.

Lezing:  Lucas 3, 1-6  (NBV)

In het vijftiende jaar van de regering van keizer Tiberius, toen Pontius Pilatus Judea bestuurde, en Herodes tetrarch was over Galilea, zijn broer Filippus over het gebied van Iturea en Trachonitis, en Lysanias over Abilene, en toen Annas en Kajafas hogepriester waren, richtte God zich in de woestijn tot Johannes, de zoon van Zacharias. Daar ging Johannes in de omgeving van de Jordaan verkondigen dat de mensen zich moesten laten dopen en tot inkeer moesten komen, om zo vergeving van zonden te verkrijgen, zoals geschreven staat in het boek met de uitspraken van de profeet Jesaja:

‘Luid klinkt een stem in de woestijn:
“Maak de weg van de Heer gereed, maak recht zijn paden!
Iedere kloof zal worden gedicht, elke berg en heuvel geslecht,
kromme wegen recht gemaakt, hobbelige wegen geëffend;
en al wat leeft zal zien hoe God redding brengt.”’

De titel doet misschien wat aan Kerstmis denken: “vrede op aarde aan alle mensen van goede wil”, zongen de engelen bij de geboorte van Jezus.
Dat zou ons kunnen laten denken dat dit idyllisch vertederend bedoeld was: zo van: laat ons allemaal vroom en lief en vredevol bij elkaar zijn.
Voor mensen die in onrecht, in armoede, in onze harde wereld leven, moet dat ergerlijk in de oren klinken.
Wie elke dag moet vechten om te overleven, heeft niets aan een vrome vredeswens!
Echte vrede is dan ook slechts mogelijk als er gerechtigheid is! Dit is de centrale boodschap van Pacem in Terris!
Wanneer mensen onrecht wordt aangedaan, komen ze, indien ze daartoe de kracht hebben, in opstand.
Als er onrecht is, is geen duurzame vrede mogelijk!
Die duurzame vrede veronderstelt gerechtigheid!
Een christendom dat, zoals o.a. ten tijde van de tsaren in Rusland, de mensen braaf wil houden door hen in het hiernamaals rijstpap met gouden lepeltjes te beloven, is, zoals Karl Marx het toen schreef, “opium voor het volk”. Het sust, met al zijn wierook en vrome gezangen, de mensen in slaap ... i.p.v. ze op te roepen zich in te zetten voor de gerechtigheid. Goed voor de machthebbers natuurlijk!
Neen, onze God is een God die oproept om recht te doen aan al wie onrecht wordt aangedaan!
Dat hebben de profeten uit het O.T. goed begrepen!
Dat was ook de boodschap van Jezus: liefde, gerechtigheid en vrede horen samen!
Uit liefde “recht” doen aan mensen … DAT maakt vrede mogelijk!
Dat besefte ook paus Johannes XXIII! Dat beseft ook paus Franciscus!
Uit liefde RECHT doen aan armen, overal waar we kunnen, door concrete acties misschien, ook door politieke actie (denken we aan de politieke actie van WZZ)! ... 
Uit liefde RECHT doen aan vluchtelingen en vreemden (denk aan wat Sant’Egidio doet door, vanuit onderhandelingen met regeringen, vluchtelingencorridors mogelijk te maken waardoor toch telkens enkele tientallen vluchtelingen kunnen gered worden EN een deftige huisvesting krijgen … denk aan wat zovelen doen om vluchtelingen vanop zee te redden).
Uit liefde RECHT doen aan slachtoffers van seksueel misbruik, waarmee de Kerk eindelijk begonnen is.
Uit liefde RECHT doen aan vrouwen overal waar hen nog onrecht wordt aangedaan, ook nog altijd in de Kerk.
Kardinaal Mamberti, de prefect van de kerkelijke rechtbank in het Vaticaan, zegt: “het Volk van God kan haar roeping als “liefdesgemeenschap” niet waarmaken als ze de vereisten van de rechtvaardigheid niet respecteert. Gerechtigheid bewerkt vrede!”
Onze wereld en onze Kerk hebben voortdurend profeten nodig om ons daarop te wijzen.
Samenkomsten van christenen zijn er daarom niet in de eerste plaats om braaf en kritiekloos vrome liedjes te zingen, maar om stil te staan bij wat de profeten, en vooral ook DE profeet Jezus, ons te zeggen hebben. Maar let wel op: ze werden uit de weg geruimd!
Zo’n profeet was ook Johannes de Doper! Ook hij riep op tot bekering!
Dat maakt “gerechtigheid doen” tot DE adventsoproep bij uitstek! DAT maakt vrede mogelijk!
Johannes nodigt ons vandaag uit om heuvels te slechten en paden recht te maken! Alle hindernissen die gerechtigheid in de weg staan, op te ruimen!
DAN kan de Heer opnieuw geboren worden in onszelf, in onze wereld!
Hoe zou God mens kunnen worden onder ons, als wijzelf niet méér mens worden voor elkaar!

Zalige Adventstijd!

Tafeldienst

Laten we aan tafel gaan.
Een tafel waar we allen genodigd zijn, waar iedereen gehoord en gezien mag worden en tot zijn recht mag komen.
Rond deze tafel voeden we onze honger naar vrede en onze dorst naar liefde.
Zo gedenken we het laatste avondmaal van Jezus.
Verbonden met allen die lijden aan onwaardige verhoudingen, waar ook ter wereld.
Verbonden met allen die opstaan tegen onrecht, waar ook ter wereld.
Verbonden met allen die strijden om menswaardigheid met bekende en onbekende tochtgenoten, waar ook ter wereld.

Wanneer zoals nu de nachten lengen en de dagen korten -
wanneer zoals in deze tijd
het licht verliest en de duisternis wint -
dan is het
alsof ik niet anders wil
dan bij U mijn God veilig schuilen.

Wanneer zoals nu mensen onderdak zoeken,
mensen elkaar willen ontmoeten om een thuis te hebben -
wanneer zoals in deze tijd
wij elkaar verwarmen en zingen
en vertellen van het licht dat komt -
dan is het
alsof ik de naam van
Jezus uw zoon wel noemen moet -

die zonder voorbehoud op U vertrouwde
en tot het uiterste de mensen is trouw geweest -
die van huis is weggegaan:
geen dak boven zijn hoofd
geen steen om op te rusten -

die gedreven en begeesterd
lammen overeind heeft geholpen;
in wat Hij zei, uw boventoon liet klinken
zelfs voor doven te horen -
die brandde als vuur en was als licht
zelfs voor blinden te zien -

die door kwade naam en laster
heen keek tot in het hart
van de mens van goede wil
en met hem aan tafel ging -

die de laatste avond van zijn leven
met het brood in zijn handen
heeft toegezegd met ons te zijn
in leven en dood -

die zijn beker overdroeg
en met zijn vrienden
een bindende afspraak maakte:
te doen wat Hij heeft gedaan,
te zijn die Hij is geweest -
een broeder voor allen,
een mens van God
in wie alle leven wordt voltooid –

Zo willen wij gaan op Zijn weg,
een handvol brood zijn voor elkaar.

Dit brood staat voor ons klaar.
Als wij eten van dit brood
het breken, en delen met elk-ander …

Lied:  ♫  17  Dan zal er vreugde zijn

Dan zal er vreugde zijn op aarde, vrijheid en vrede in Jezus' Naam.
Door Hem en met Hem en in Hem bieden wij U barmhartige Vader, dit dankoffer aan.
In de gemeenschap van de Kerk die leeft door Jezus' Geest
vandaag en alle dagen tot in eeuwigheid. Amen.

Als brood gebroken wordt, zei Jezus
dan wordt liefde uitgedeeld,
dan worden mensen gered en bewaard.

Laten wij daarom het brood nemen
en daarmee heel uitdrukkelijk zeggen:
ook ik wil een nieuwe wereld
waar brood en vrijheid en liefde is voor alle mensen.

Bezinning

Het meest, schreef Jan uit de vierde klas,
hield hij van de lichtjes in de winter.
De juf zette een vraagteken op zijn blad
en een punt op zijn rapport.
Dat vraagteken had hij goed gezien!

Weken later kwam een mail
dat hij van die kleine lichtjes hield
omdat ze precies DAT waren:
klein maar krachtig.
In het donker heb je er maar eentje nodig
en dat maakt al verschil:
het donker houdt op met donker te zijn. 

Eén klein lichtje van mij voor een ander.
Advent is voor elkaar
licht en warmte worden.

Slotgebed

God van Jezus,
doe ons hart kloppen voor mensen die omgeven zijn door duisternis.
Stimuleer ons inlevingsvermogen.
Geef ons woorden die helen.
Geef ons handen die delen en werken aan gelijkberechtiging.
Zet onze voeten op weg naar gerechtigheid en vrede.
Amen.