Verwelkoming

Goede avond en welkom, vanwaar je ook komt, of waar je ook bent, wat er zich ook in je leven afspeelt.
We komen deze avond samen rond een oeroud, maar betekenisvol ritueel waarmee we de veertigdagentijd willen inzetten.

Een ritueel als startpunt om ons in het licht van onze vergankelijkheid te bezinnen over waarmee we bezig zijn.
Of het klopt: onze diepe verlangens en wat we ervan maken: in onze keuzes, in hoe we ons verhouden tot onze naasten, tot de Eeuwige.

Hier zijn we allemaal gelijk: zijn we allemaal mens, zoekend naar leven, naar betekenisvol leven, zelfs of misschien net door ons besef dat het niet eeuwig duurt.
In dit besef van eindigheid wordt het belangrijk wat je doet, wordt het belangrijk om zo te leven dat je je tijd niet verdoet met onbenulligheden.

Daarvoor is het noodzakelijk om zicht te krijgen op, en ons te ontdoen van de ballast die ons belemmert.
De veertigdagentijd biedt ons de gelegenheid om stil te staan, om ruimte te maken, zodat het duidelijker wordt wat voor jou, voor elk van ons belangrijk is.
Om hier samen de kracht op te doen en steeds te zeggen: en toch … Kome, wat komt!

We steken de kaarsen aan, deze avond een hoopvol teken van ons geloof dat de Liefde van de Eeuwige groter is dan wat ook ter wereld.
In deze hoop zingen we “Dat het licht”

Lied:  ♫  31   Dat het licht  (refrein - strofe 1)

Woorddienst

De veertigdagentijd is een kans om opnieuw tot harmonie te komen met onszelf, met elkaar en met God. Harmonie is op de eerste plaats gerechtigheid.
Jezus gebruikt in zijn Bergrede drie trefwoorden waarin hij het oefenen van gerechtigheid concreet maakt: een aalmoes geven, bidden en vasten.
Vandaag op Aswoensdag blijven we stilstaan bij alle drie de evangeliefragmenten. We doen dat als volgt. Bij ieder fragment houden we een korte inleiding, we lezen het fragment in kwestie en geven er een korte beschouwing over. Na die beschouwing wordt telkens, als symbool van ons verlangen naar herbronning, telkens een strofe van het lied gezongen “Dat het licht”.

BIDDEN
Hoe gemakkelijk beschouwen wij alles wat ons omringt niet als een verworvenheid van en voor onszelf. Gerechtigheid is ver van ons bed. We staan ook zelden stil bij het wezen der dingen. Wat kan de relatie zijn tussen bidden en gerechtigheid? Bidden is innerlijk tot rust komen, en de verhouding met God herstellen. Wie echt bidt, gaat met Gods ogen naar de mensen, naar de schepping, naar zijn eigen leven kijken en ontdekt langzamerhand hoe alles en iedereen tot recht moet komen.

En wanneer jullie bidden, doe dan niet als de huichelaars die graag in de synagoge en op elke straathoek staan te bidden, zodat iedereen hen ziet. Ik verzeker jullie: zij hebben hun loon al ontvangen. Maar als jullie bidden, trek je dan terug in je huis, sluit de deur en bid tot je Vader, die in het verborgene is. En jullie Vader, die in het verborgene ziet, zal je ervoor belonen.  (Mt 6, 5-6) (NBV21)

Hebben we angst voor de leegte die ontstaat als alle grote verklaringen en theorieën wegvallen, als we achterblijven met onze intiemste binnenkant en met God? Willen we in de leegte blijven staan en ruimte maken voor God, zodat we op het spoor komen van zijn aanwezigheid onder ons, van zijn gezicht dat ons aankijkt vanuit mensen die op ons een beroep doen? Bidden begint waar we in onszelf de ruimte scheppen zodat de kracht van het leven en van de liefde ons kan vervullen. Bidden wij om stilte en om kracht om die stilte aan te kunnen zodat wij diep in onszelf gehoor geven aan de kracht van het leven zelf, zodat alles wat leven voor mensen onmogelijk maakt, geen kansen krijgt.

Lied:  ♫  31   Dat het licht  (refrein - strofe 2)

AALMOES
Iemand een aalmoes geven betekent in het Oude Testament: iemand recht doen, rechtvaardig zijn. Volgens de Thora is het geven van aalmoezen immers de enige manier om weduwen, wezen en armen in leven te houden. Voor de arme was een aalmoes dan ook geen geschenk waarmee hij blij zou moeten zijn. Het was gewoon datgene wat hem of haar (meestal haar) als mens rechtmatig toekwam. Zo heeft ook vandaag iedereen in nood recht op bijstand, zowel financieel als medisch als psychisch of sociaal.

Let op dat jullie je gerechtigheid niet tentoonspreiden om door de mensen gezien te worden. Dan beloont jullie Vader in de hemel je niet. Dus wanneer je iemand iets geeft uit barmhartigheid, bazuin dat dan niet rond, zoals de huichelaars doen in de synagoge en op straat om door de mensen geprezen te worden. Ik verzeker jullie: zij hebben hun loon al ontvangen. Als je iets uit barmhartigheid geeft, laat dan je linkerhand niet weten wat je rechterhand doet. Zo blijft je gift in het verborgene, en jullie Vader, die in het verborgene ziet, zal je ervoor belonen.  (Mt 6, 1-4) (NBV21)

Wanneer wij geven, dan niet omdat we in de ogen van anderen of in die van onszelf ‘goed’ willen zijn. Wanneer wij geven, dan niet opdat anderen ons dank verschuldigd zouden zijn en wij dan kunnen genieten van die dubbelzinnige afhankelijkheid. Wanneer wij geven, en meestal is dat uit onze overvloed, dan doen wij wat de behoeftige mens rechtmatig toekomt. Onafhankelijk van de reacties van degenen die krijgen of van degenen die getuige zijn, maakt het geven zelf ons tot mensen naar Gods hart. Dan geven we niet om ons een goed geweten te bezorgen of uit drang naar prestatie, maar uit gerechtigheid, omwille van de ander. Bidden wij voor hen die opkomen voor de rechten van de zwaksten, hier en overal ter wereld, voor mensen in organisaties die de aandacht voor het geven en delen levend houden in onze samenleving.

Lied:  ♫  31   Dat het licht  (refrein - strofe 3)

VASTEN
Hoe verstoord is onze relatie met de buitenwereld: de aarde, ons leefmilieu, flora en fauna, onze medemensen? En hoe vaak leven we ook niet meer in harmonie met onszelf? Hoe gemakkelijk verzinken we niet in een moeras van twijfels over de zin van onze bedoelingen?

Wanneer jullie vasten, doe dan niet als de huichelaars met hun sombere gezichten, want zij vertrekken hun gezicht om iedereen te laten zien dat ze aan het vasten zijn. Ik verzeker jullie: zij hebben hun loon al ontvangen. Maar als jullie vasten, was dan je gezicht en wrijf je hoofd in met olie, zodat niemand ziet dat je aan het vasten bent, alleen je Vader, die in het verborgene is. En jullie Vader, die in het verborgene ziet, zal je ervoor belonen.  (Mt 6, 16-18) (NBV21)

Deze veertigdagentijd nodigt ons uit om op verschillende manieren uit onze woestijn van twijfel en wantrouwen op te trekken naar een levenshouding die gekenmerkt wordt door soberheid en zuiverheid en harmonie, bij voorbeeld door zorg te besteden aan de manier waarop we met onze tijd omgaan, of aan wat we eten of drinken.
Laten wij ons ontdoen van alles wat de eenvoud van ons leven bemoeilijkt. Bidden wij om zelfvertrouwen wanneer wij het goede willen, om eenvoud in de idealen die wij koesteren, om soberheid in de manier waarop wij omspringen met onze tijd, met ons geld en met de gebruiksgoederen die we bezitten.

Lied:  ♫  31   Dat het licht  (refrein - strofe 4)

Oproep tot stilte en gebed

As-rite

Als er geen leven meer is dat de moeite waard is, “zit je in zak en as”, zeggen we. As is in veel culturen en al eeuwen een symbool voor vergankelijkheid, voor wat kapotgemaakt is, voor verdriet en pijn …

Als we straks het as ritueel uitvoeren heeft dit meerdere betekenissen: het herinnert ons in de eerste plaats aan onze vergankelijkheid. En alhoewel dat geen prettig vooruitzicht lijkt, is het goed om ons dat af en toe bewust te zijn, het helpt ons om ons te oriënteren op wat de moeite waard is. Anderzijds is as na een brand een prima voedingsstof voor nieuw leven: het bevat een hoop mineralen en chemische verbindingen die levensnoodzakelijk zijn voor elk nieuw begin. Niet voor niets brandt men soms oude stroken begroeiing af om plaats te maken voor jonge begroeiing.

Zo kan de as voor ons ook symbool zijn van: wat overblijft uit onze zoektocht kan voedingsbodem zijn voor nieuw leven.
Niet dat de meesten van ons radicaal anders zullen gaan leven, meestal zetten we maar kleine stappen op een lange weg, maar ook dat heeft nood aan een teken.
Zo zijn vergankelijkheid en het leven dat zich doorzet verbonden in één symbool: dat van doodgewone as.

Zegening van de as:
God van leven,
mensen zijn een wonder van Jouw schepping,
gemaakt naar Jouw beeld en gelijkenis.
Toch blijft er niet meer van ons over dan wat aarde, stof en as.
Geef, dat wij ons leven vruchtbaar maken:
zaad in de aarde begraven dat verrijst tot nieuw leven.

Laat dan Jouw zegen komen over deze schamele as,
over ons, kleine mensen.
Bewaar ons in Jouw hand en doe ons opstaan tot leven. Amen

Laten we ons bestrooien met deze as, een symbool, dat we zuivere mensen mogen worden,
maar ook mensen die gerechtigheid doen, vruchtbare mensen.

Bestrooiing van het hoofd met as:
Van stof en as ben je, wees als een mens gezegend.

Asoplegging

Lied:  ♫  184   Wie zijn leven niet wil geven

Wie zijn leven niet wil geven,
niet wil delen met zovelen,
met een ander, gaat verloren.

Wie wil geven wat hij heeft,
die zal leven, opgegeten,
die zal weten dat hij leeft.

Onze Vader

Wij die naar verhouding rijk zijn,
zijn armzalige mensen als wij niet begrijpen
dat al wat de aarde te bieden heeft,
ons door God geschonken werd
om het rechtvaardig te verdelen onder al zijn mensen­kinderen.
Bidden wij tot die liefdevolle Vader: Onze Vader …

Bezinningstekst

Wereldwijd verbonden:
noord raakt zuid
oost ontmoet west
en vice versa.
De andere kant van de wereld
is nooit veraf
ook niet in eigen stad en straat.

In beelden van onrecht
in woorden van protest
in verhalen van hoop
herkennen we elkaar
begrijpen we elkaar
delen we dezelfde dromen.

Uniformiteit is vaal en saai.
Hoe meer tinten,
hoe meer nuances
hoe diverser,
hoe meer kans op verband
hoe kleurrijker,
hoe harmonieuzer
samen thuis in één wereld.

Kathleen Boedt

Slotgebed

Levende God,
deze veertigdagentijd is ons gegeven als een heilige tijd,
een tijd van omkeer en verandering.

Roep ons bijéén,
roep ons weg uit een oppervlakkig leven,
gericht op uiterlijkheden.

Zet ons op weg naar een andere wereld, Jouw wereld.
Waar mensen niet elkaars concurrenten zijn,
maar bondgenoten in de uitbouw van een nieuwe toekomst.
Amen.

Zending

Misschien moeten we in de komende dagen nog wat verder nadenken,
over wat we willen ver-assen in ons leven.
Maar de belofte van ons geloof, bestaat er in elk geval in
dat we een verr-as-send resultaat mogen verwachten,
dat er ook ons een nieuw leven wacht,
dat we op een verrijzenis mogen rekenen, hier en nu, in dit leven,
als we durven experimenteren en loslaten wat ons bindt en verknecht.

Een mooie belofte, maar geen gemakkelijke.
Dat is de vasten trouwens nog nooit geweest.

Zegening:  ♫  57   Gezegend deze dag

Gezegend deze dag.
Gezegend het omhelsende licht.
Gezegend in mensen die goddelijke kracht
weerspiegelend uw aangezicht.
Eerste gezegende,
Vader, Zoon en bezielende Geest.