Inleiding  (Ludwin)

Het Messianisme dat was voor het joodse Volk het uitkijken naar een Messias die eindelijk een samenleving naar Gods droom zou realiseren. Een samenleving waar eenieder tot zijn recht komt, ook de armen en de kleinen. Wanneer Marcus zijn Evangelie schrijft wordt dat messianisme brutaal de kop in gedrukt.
Keizer Vespasianus stuurt zijn zoon Titus met het tiende legioen naar Palestina om er een strafexpeditie uit te voeren. In gans Palestina worden mensen gekruisigd dat er op den duur geen hout meer voorradig is (FLavius Josefus), ze gaan er met de grove borstel door. Jeruzalem en de Tempel worden met de grond gelijk gemaakt.

Marcus zal in de lijdende Godsknecht van Jesaja de gestalte van de ware Messias erkennen. Maar zwijg stil, Messias is een gevaarlijke term.

Bij Jesaja luidt het Visioen: ”Dan zal er komen een wereld waar de dove eindelijk zal horen en de stomme zal jubelen en juichen, waar de lamme opnieuw huppelt als een jong hertje, waar beken vol water stromen in de woestenij van de woestijn. In het evangelie van vandaag gaat het ook over doven die opnieuw horen en stommen die opnieuw spreken.

Laten we luisteren naar de lezing ...

Lezing:  Marcus 7, 31-37  (NBV)

Hij vertrok weer uit de omgeving van Tyrus en ging via Sidon naar het Meer van Galilea, dwars door het gebied van Dekapolis. Daar werd iemand bij hem gebracht die doof was en gebrekkig sprak, en men smeekte hem om deze man de hand op te leggen. Hij nam de man apart, weg van de menigte, stak zijn vingers in diens oren en raakte met speeksel zijn tong aan. Hij sloeg zijn blik op naar de hemel, zuchtte diep en zei tegen hem: ‘Effata!’, wat betekent: ‘Ga open!’ Meteen gingen zijn oren open, zijn tong kwam los en hij kon normaal spreken. Hij beval de omstanders om aan niemand te vertellen wat er gebeurd was; maar hoe strenger hij het hun verbood, hoe meer ze het rondvertelden. De mensen waren geweldig onder de indruk en zeiden: ‘Alles wat hij doet is goed: zelfs doven laat hij horen en stommen laat hij spreken.’

Homilie  (Ludwin)

Mag ik jullie eens vragen jullie allereerste, jullie prilste herinnering naar voor te halen. Uit jullie eerste drie levensjaren zul je niet veel herinneren …. uit eigen ervaring bedoel ik. Misschien dat je wel via foto’s en filmpjes iets te weten bent gekomen, maar dat is indirect weten. Neen pas wanneer de taalontwikkeling volop op gang komt, kunnen we de eerste levenservaringen vasthouden. Doofstom is daarom erg, de taal kan maar moeilijk op gang komen. Omdat je niets hoort kun je ook maar moeilijk tot spreken komen. Zo iemand zit opgesloten in een eigen wereld en kan maar moeilijk met de wereld er buiten connectie krijgen. Vandaag zijn er voor zulke kinderen wel oplossingen. Logopedisten en andere taalspecialisten en opvoeders kunnen kinderen leren liplezen, wegwijs maken in de gebarentaal. Maar het is intens werk, het gaat niet zonder moeite. Jezus zucht nadat Hij zich intensief om de doofstomme heeft bekommerd. Eerst accepteert Jezus dat vreemdelingen iemand die doofstom is tot bij Hem brengen. Hij neemt de doofstomme apart, schenkt zijn volledige aandacht aan die man. Jezus is de doofstomme huidnabij, Hij steekt zijn vingers in de oren en met speeksel raakt Hij zijn tong aan. Het doel van die ganse operatie is dat die mens opengaat. EFFATA, Aramees voor ‘Ga Open Mens’. Daar is het Jezus om te doen. Marcus vond het woord zo belangrijk dat hij de oorspronkelijke taal van Jezus gebruikt.

Mensen kunnen ook in figuurlijke zin doof zijn voor elkaar en nauwelijks nog met elkaar spreken. Ook gemeenschappen en zelfs naties kunnen potdoof zijn voor elkaar. Het is vaak moeilijk om de dialoog terug op gang te brengen. Een goed woord een ontwapenend gebaar kunnen hier soms de mens in zijn afgesloten zijn ontsluiten en openen voor de wereld.

Het ontstaan van de Effatagemeenschap en van Effatavieringen in het bijzonder heeft veel te maken met de ervaring van de gehandicaptenkampen (nu zo’n 30 jaar geleden). Toen ik voor het eerst zo’n kamp meemaakte, als stagiair, had ik nog nooit een zwaar mentaal gehandicapt kind gezien. Ik voelde mij onwennig en was wat blij dat ze mij in de technisch ploeg gestoken hadden. Ik keek mijn ogen uit hoe zo’n 40 tal jonge mensen van om en bij de 20 jaar zich een ganse week inspanden om die kinderen een deugddoend kamp te bezorgen. Een jaar op voorhand werd zo’n kamp voorbereid en op het einde de voorlaatste dag was er de Jezusdag. De ganse dag was er een soort van Vlaamse kermis met allerhande proefjes, maar er was ook de bedreiging van de zwarte man. Dat was Guido die voor de gelegenheid zijn zwart ordekleed nog eens aantrok. Die zwarte man kwam de monitoren en de kinderen in hun spel hinderen en ze moesten hem dus telkens collectief wegjagen. Op het einde was er een viering, de zwarte man verdween achter een doek en Guido trok zijn witte albe aan en de viering kon beginnen. Omdat het voor mentaal gehandicapte kinderen ging was de viering op zijn essentie teruggebracht. Een welkom en dankwoord, een openingsgebed, één lezing, het evangelie van die zondag, uitleg bij de lezing , tussendoor een paar liederen die iedereen uit volle borst meezong. Omdat de jongeren een ganse week het evangelie gedaan hadden hoefde het Evangelie eigenlijk niet veel uitleg. Guido had ook gezien dat de vereenvoudigde maar eerlijke liturgie aankwam bij deze jonge studenten. Later begonnen we met jongerenvieringen, gaandeweg gezinsvieringen met grote inspraak en deelname van enthousiaste mensen. De Effataviering kreeg stilaan vorm tot op vandaag.

Dat een heiden genezing vind terwijl het uitverkoren Volk weigert te zien en te horen kan ook voor de Kerk vandaag een uitdaging inhouden. De jongeren die mee de begeleiding verzorgden op kamp waren geen kerkse jongeren meer. Als geloofsgemeenschap moeten we opletten dat we een open oor blijven hebben voor de vele niet-christenen die zelf wel open staan voor de ontmoeting met Christus.

Onze Vader

Wij mogen nu bidden
met de woorden die Jezus ons zelf gegeven heeft.
Het zijn woorden van hoop op een betere wereld.

Bidden wij dan samen het Onze Vader …

Tafeldienst

Laten we aan tafel gaan, en feest vieren rond het ontroerende gebaar van breken, delen, uitdelen, niemand vergeten, iedereen meenemen.
Zolang deze kleine gebaren tussen mensen blijven doorgaan,
waar ook ter wereld, in welke vorm dan ook, alleen of samen,
zolang blijft de bijbelse droom van bevrijding levend.

Deze woorden zijn daden: wat ze zeggen, doen ze ook …

We doen dit in verbondenheid met de mensen uit onze gemeenschap die hier vandaag niet kunnen zijn;
in verbondenheid met de zieken, in verbondenheid met deze buurt, met de eenzamen in deze stad,
met de mensen van Afghanistan, en met al wie op de vlucht is …

Om te komen tot onszelf,
tot een stil en diep geheim
dat ons leven in zich draagt,
daarom noemen wij jouw Naam.
God, onmeetbaar en onzichtbaar,
als een woord aan ons gegeven,
toch aanwezig in ons midden
als de warmte om ons heen.

Die wij noemen: vader, moeder,
vuur en adem van ons leven,
lieve schaduw, zachte vrede,
altijd bezig in ons hart.
Die wij danken om iedere mens,
die op aarde leven mag.
Om ieder kind, dat wordt geboren,
om ieder, die een ander vindt.

Die wij zoeken om de troost
in het mateloos verdriet
om verloren idealen
en een mens die sterven moet.
Die wij vieren om het licht
dat doorbreekt als wij donker zijn,
om de toekomst die wij dromen
en de liefde om ons heen.

In wie wij wonen als een huis
waar ruimte is voor alle mensen.
Waar mensen ergens voor elkaar
een plaats bewaren in hun hart.
Op wie wij hopen, hoe dan ook,
op de redding van de wereld.
Dat de dood het laatste woord niet is,
en dat mensen vrij-uit gaan.

Die wij smeken om bevrijding
voor de ontrechten en de vertrapten,
om de kracht in onze handen,
om recht te doen en op te staan.
Die wij danken, vast en zeker,
voor die Jezus van Nazareth,
van wie wij de naam bewaren
en doorgeven aan onze kinderen.

Omdat Hij arm was met de armen
en liefde droeg voor iedereen,
en daarom niet was klein te krijgen
door de waarheid van de dood.
Omdat Hij ons heeft aangewezen
hoe wij ons leven moeten gaan:
liefde geven en brood zijn voor elkaar.

De avond voor zijn dood,
voor hij zelf gebroken werd,
gaf Jezus zijn vrienden een teken van leven.
Hij zegende brood, dankte en brak het.
Als brood gebroken wordt, zei hij
dan wordt liefde uitgedeeld,
dan worden mensen gered en bewaard.
Doe dit ook, vergeet elkaar niet,
laat me jullie nabij zijn in dit brood.

Zo willen wij gaan op Zijn weg,
een hand vol brood zijn voor elkaar.

Dit brood staat voor ons klaar.
Als wij eten van dit brood
het breken, en delen met elk-ander, …

Lied:  ♫  17  Dan zal er vreugde zijn

Dan zal er vreugde zijn op aarde, vrijheid en vrede in Jezus' Naam.
Door Hem en met Hem en in Hem bieden wij U barmhartige Vader, dit dankoffer aan.
In de gemeenschap van de Kerk die leeft door Jezus' Geest
vandaag en alle dagen tot in eeuwigheid. Amen.

Laat ons daarom het brood nemen en daarmee heel uitdrukkelijk zeggen:
ook ik wil een nieuwe wereld waar brood en vrijheid en liefde is voor alle mensen.

Bezinning

Jezus zegt:

Effata ... mens ga open
Je bent niet geroepen om je op te sluiten in je fouten,
je eenzaamheid of je tekorten.
Jouw roeping is het voluit te l even.

Effata ... mens ga open
Je bent niet geroepen om ten onder te gaan
aan wat je kwetst of waar je gewond bent.
Jouw roeping is het te genezen en te groeien.

Effata ... mens ga open
Je bent niet geroepen om jezelf te verliezen in gewoonte en sleur, in traditie en onmacht.
Jouw roeping is het je te laten vernieuwen,door de oproep van het Evangelie.

Effata ... mens ga open
Je bent niet geroepen om blind en doof te zijn voor het lijden in de wereld.
Jouw roeping is het om medestanders te zoeken
en te bouwen aan een wereld waar plaats is voor alle mensen.

Zegen:  ♫  29  Zegening