Inleiding  (Odette)

Straks luisteren we naar het Klein Kerstoratorium.
Ik nodig jullie uit om mee te luisteren naar het verhaal van het volk dat in duisternis gaat volgens JESAJA.
Maak je innerlijk klaar om van het duister naar het Licht te gaan via de woorden, teksten en de muziek. Het verhaal van de geboorte van Jezus en van mensen die opnieuw op zoek gingen naar het licht. Het verhaal gaat terug in de tijd, maar is ook bedoeld voor ons, hier en nu.
Laat je meenemen doorheen de teksten zodat in het zingen, het horen en antwoorden een licht zichtbaar wordt en de geboorte in onszelf zou gebeuren.

In die dagen werd een bevel uitgevaardigd door keizer Augustus dat er een volkstelling moest worden gehouden over heel de wereld. Deze volkstelling vond plaats voordat Quirinus landvoogd van Syrië was. Allen gingen op reis om zich te melden, ieder in zijn eigen stad. Ook Jozef ging op weg en omdat hij uit het huis en geslacht van David was, trok hij vanuit Nazareth in Galilea naar Judea toe, naar Bethlehem, de stad van David, om zich daar te melden, samen met Maria zijn vrouw, die zwanger was. En terwijl zij in Bethlehem verbleven, brak het uur aan dat zij bevallen moest. Zij bracht een zoon ter wereld, haar eerstgeborene, wikkelde hem in
doeken en legde hem neer in een kribbe, omdat er voor hen geen plaats was in de herberg. Nu waren er herders in de buurt; die nacht, in het open veld, hielden zij de wacht bij hun kudde. Plotseling stond voor hun ogen een engel des Heren, en de glorie des Heren omstraalde hen; zij werden zeer bevreesd. Maar de engel sprak tot hen: “Wees niet bevreesd, want ik verkondig u een grote vreugde die voor heel het volk bestemd is. Heden is u in de stad van David een redder geboren, de Heer, de Messias. En dit zal u een teken zijn: gij zult een pasgeboren kindje vinden, het is in doeken gewikkeld, het ligt in een kribbe. Plotseling was de engel omringd door een schare van hemelse machten. Zij verheerlijkten God en zij riepen: “Ere zij God in den hoge en vrede op aarde voor alle mensen van goede wil!” En het geschiedde, toen de engelen van hen waren weggevaren naar de hemel dat de herders zeiden tot elkaar: Laat ons gaan zien het woord dat daar geschiedde.

In den beginne was het Woord.
Roepend om licht en het licht werd geboren.
Roepend om mensen, zij werden geboren.
Roepend om ons en wij mensen werden geboren.
In dat woord was leven, levenslicht.
In dat woord was leven.
Levenslicht, bronwaterlicht, ziel, leeftocht, adem voor de mensen.
En dat woord geschiedt waar mensen zijn, licht en duisternis waar mensen zijn.
En het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het licht niet overmeesterd.

Nee niet ingekort is zijn arm dat Hij ons niet zou kunnen bevrijden, niet verstopt is zijn oor dat hij ons niet zou horen.
Maar de misdaden van mensen verduisteren het licht.
Met bloed bevlekt zijn hun handen, leugentaal is op hun lippen, spinnewebben weven ze aaneen, adderen-eieren broeden ze uit –
Wij plegen geweld, zaaien verwoesting, de weg van de vrede kennen wij niet.

Wij wachten op licht, maar het blijft donker. ‘Licht van de zon’ – maar wij dolen in duisternis.

Blinden, zo tasten wij in het rond, onzekere mensen zonder ogen; wij struikelen op klaarlichte dag, in de bloei van ons leven zijn wij als doden.

En het licht schijnt in de duisternis, en de duisternis heeft het licht niet overmeesterd.

Leeggeplunderd hebt gij het land, met het geroofde goed van de armen vult gij uw huizen. Met welk recht vertrapt gij mijn volk?
Wee over hem die huis na huis opkoopt, die akker bij akker trekt tot er geen grond meer over is. Wee over hem die goed noemt wat kwaad is.

Stem van een roepende:
Baan in de woestijn zijn weg. Bergen en heuvels moeten geslecht, afgronden moeten worden gevuld, krochten moeten worden: bewoonbaar, klippen een vruchtbare vallei.
Enkel door recht te doen zult gij worden bevrijd.

Het volk dat in duisternis gaat, zal aanschouwen groot licht. Die wonen in schaduw van dood, over hen op gaat het licht.
Zij zullen lachen en juichen als op de dag van de oogst.
Het volk dat in duisternis gaat, zal aanschouwen groot licht. Die wonen in schaduw van dood, over hen op gaat het licht.

Het slavenjuk dat ons drukte, de stang op onze schouders, de stok waarmee wij worden geslagen breekt hij in stukken op zijn dag.
De stampende laarzen, de kleren in bloed geverfd, vallen ten prooi aan het vuur.
Want een kind is ons geboren, een zoon ons gegeven.
Op zijn schouders het rijk van de vrede en de namen waarmee hij genoemd wordt: God onbedwingbaar, Vader-voor-eeuwig, Koning van de vrede.

Kind ons geboren
Zoon ons gegeven
God onbedwingbaar
Vader-voor-eeuwig
Koning van de vrede.

Ooit smeden de volkeren der aarde hun zwaarden tot ploegijzers om, hun lansen tot sikkels om het koren te oogsten.
Geen volk trekt het zwaard meer tegen een ander, niemand oefent zich meer voor de strijd.
Zoals de zeebodem bedekt is met water, zo zal de aarde met vrede bedekt zijn.
Kind ons geboren, Zoon ons gegeven, Vader-voor-eeuwig, Koning van de vrede, God, onbedwingbaar.

[een collage van teksten uit het evangelie van Lucas en de profetieën van Jesaja]

Lied:  ♫ 150  Stille nacht

Kerstboodschap  (Luc)

Het kerstverhaal van Lucas doet ons op drie verschillende manieren kijken naar de wereld en naar het leven.

Wanneer het leven bepaald wordt door mensen als keizer Augustus, een man met macht, dan loopt het vaak fout. De keizer wil zich verzekeren van belastinggeld en zoekt jongens voor zijn leger. Zijn decreet maakt slachtoffers, zoals Jozef en Maria. Zij moeten op weg van de stad Nazaret in Galilea naar Judea, naar de stad van David die Betlehem heet. Dat is meer dan 100 km. Een plezierreisje is dat zeker niet. Maria is immers hoogzwanger. Mensen tellen niet mee voor de macht.

Naar de wereld kijken door de ogen van God geeft een heel ander beeld. God maakt leven mogelijk, niet bij de keizer, maar bij de slachtoffers, voor wie er geen plaats was in het nachtverblijf van de stad. Dat goed nieuws wordt gehoord door herders, ook mensen die niet echt een plaats krijgen in de samenleving. Door zijn woordkeuze spreekt de evangelist Lucas niet alleen over het nieuwe leven van een pasgeborene, maar ook het leven na de dood. Daarom noemt hij Jezus de messias, de Heer.

Je kan ook naar de wereld kijken door de ogen van de herders. Zij zijn mensen van het echte leven, zonder macht. Zij horen het goede nieuws over het leven dat alles overwint en zij geloven er in. Dat zet hen aan tot solidariteit met de slachtoffers: ze gaan meteen op weg, en treffen Maria aan en Jozef en het kind in de voederbak. In daadwerkelijke solidariteit vertellen ze wat hun over dat kind was gezegd. Hun nabijheid en wat zij zeggen, maakt hen tot echte herders, die Maria tot in haar hart raken. Echt leven verbindt mensen met elkaar en met God.

Het kerstverhaal is zeer actueel. Ze zijn er immers nog altijd en overal, de ‘keizers Augustus’, machthebbers die hun macht misbruiken: in de politiek, in families, in verenigingen, in scholen, in buurten, helaas ook in de kerk. Ze praten niet met mensen, ze vaardigen ‘decreten’ uit. Zo maken ze slachtoffers: mensen voelen zich misbruikt of miskend, mensen zijn ontgoocheld en ontmoedigd, mensen zijn er ziek van. Die mensen worden bovendien nog vaak gestigmatiseerd, want ‘keizer Augustus’ heeft altijd gelijk.

Gelukkig zijn er ‘herders’ die de blijde boodschap van God horen en er in geloven. Zij geloven dat God leven geeft, op de eerste plaats aan mensen die slachtoffer zijn van macht en misbruik van macht. Met nabijheid en goede woorden raken zij het hart van mensen. Zo wordt nieuwe verbondenheid geboren.

Die herders mogen er vertrouwen in hebben: nieuw leven krijgt vorm en groeit, precies zoals het hun is gezegd. Echt leven verbindt mensen met mensen en met God.

Lied:  ♫ 135 Go tell it to the mountain 

Slotgebed + Zegen

God,

Zegen met uw Licht onze ogen, opdat zij opengaan en het goede zien in elke mens.
Zegen met uw Licht onze monden, opdat zij woorden spreken die goed doen en vrede brengen.
Zegen met uw Licht onze handen, opdat zij zich uitstrekken naar de mens die naar ons toekomt.
Zegen met uw Licht onze voeten, opdat zij wegen van gerechtigheid en van zorg om mensen gaan.
Zegen met uw Licht heel ons bestaan, opdat er troost is voor de mens die verdrietig is, hoop voor wie wanhopig is…
Opdat bitterheid kan wijken voor mildheid, en wantrouwen vlucht voor vertrouwen.
Zegen met uw Licht ons allen, opdat we zelf Licht zouden doorgeven aan allen die we ontmoeten.
Amen.

Zegene ons daartoe, Hij die door ons genoemd mag worden: Vader, Zoon en Heilige Geest ...