4 Paaszondag B - "Herderen" (24/04/2021)
Muzikale inleiding: Intro 'Faluas De Tejo' - Madredeus
Welkom (Chrisje)
We zijn nog volop in de Paastijd. Ook buiten komt alles opnieuw tot leven.
We kunnen genieten van de bloesems en al wat ontluikt. Ook God roept ons op om volop te leven.
Maar Corona bepaalt nog altijd sterk ons leven: wat we wel en wat we niet kunnen doen. Het geeft ons ook de kans om extra te zorgen voor onszelf en voor de anderen, om solidariteit te betonen, om te focussen op wat er echt toe doet en te genieten van alle deugddoende momenten.
Laten we deze avond terug samen vieren, zingen en bidden.
Beginnen we met God bewust in ons midden te plaatsen, onder meer door het aansteken van de kaarsen.
Nu de paaskaars brandt, bidden we samen het openingsgebed ...
Openingsgebed
God, Jij die al wat is, geschapen hebt en leidt
Jij die bent ‘Ik-zal-er-zijn’
Jij die door ons genoemd mag worden: Vader, Moeder,
aan Jou dragen wij in eerbied dit samenzijn op.
We luisteren naar Jouw Woord,
en we voelen ons verbonden met Jou en met elkaar.
Jij die voor ons bent: Vader, Zoon en heilige Geest. Amen.
Lied: ♫ 49 Jij die bent
Jij die bent: ‘Ik zal er zijn voor u’
Naam die zin is van ons leven,
wees nabij, word zichtbaar hier en nu.
Groei in ons, kom in ons tot leven.
© tekst & muziek: Carlos Desoete - koor Solied
Jij die zegt: “De minsten zijn mijn broeders”,
die vanuit hun wereld tot ons spreekt,
die ons roept te zijn elkanders hoeder,
leer ons zien uw licht dat openbreekt.
Jij die ziet hoe mensen doodgezwegen,
zonder waardigheid en zonder naam,
uitgesloten, altijd alles tegen,
Jij roept ons om aan hun kant te staan.
Jij, het Woord dat in ons waar moet worden,
wij, uw stem voor wie geen stem meer krijgt,
Jij die hoopt zijt op een nieuwe morgen,
wij het beeld van U die leven zijt.
Inleiding (Frans)
Vandaag, vierde week in de paastijd, beluisteren we het verhaal van de Goede Herder.
Beeldspraak die bekend was voor Jezus' tijdgenoten, vanuit de schriften en vanuit hun eigen ervaring. Schapen waren belangrijk voor de gemeenschap. Om hen te beschermen tegen gevaar (dieven, wilde dieren) werden ze 's nachts door hun herder naar een ommuurde schaapsstal gedreven. Het was een gemeenschappelijke stal voor het hele dorp. Met een nachtwacht en een toegangspoort. 's Morgens kwamen de herders hun kudde halen. Ze riepen hun schapen en de schapen die hun herder herkenden kwamen dan naar buiten. Hun herder was tegelijk hun leider.
Dit evangelie wordt dikwijls in verband gebracht met leiding geven. Nu denken we in de eerste plaats aan onze religieuze leiders.
Maar heeft Jezus het enkel over hen?
Ik denk dat, wat Hij ons vandaag als kapstokken meegeeft ruimer gaat dan dat.
Luisteren we naar wat Johannes schrijft.
Lezing: Johannes 20, 11 – 18 (NBV)
Ik ben de goede herder. Een goede herder geeft zijn leven voor de schapen.
Een huurling, iemand die geen herder is, en die niet de eigenaar van de schapen is,
laat de schapen in de steek en slaat op de vlucht zodra hij een wolf ziet aankomen.
De wolf valt de kudde aan en jaagt de schapen uiteen;
de man is een huurling en de schapen kunnen hem niets schelen.
Ik ben de goede herder. Ik ken mijn schapen en mijn schapen kennen mij,
zoals de Vader mij kent en ik de Vader ken.
Ik geef mijn leven voor de schapen.
Maar ik heb ook nog andere schapen, die niet uit deze schaapskooi komen.
Ook die moet ik hoeden, ook zij zullen naar mijn stem luisteren:
dan zal er één kudde zijn, met één herder.
De Vader heeft mij lief omdat ik mijn leven geef, om het ook weer terug te nemen.
Niemand neemt mijn leven, ik geef het zelf.
Ik ben vrij om het te geven en om het weer terug te nemen
– dat is de opdracht die ik van mijn Vader heb gekregen.’
Deelmoment (Frans)
Jezus legt veel nadruk op het goed ‘herderen’.
Hij maakt ons duidelijk hoe belangrijk dat is voor de uitbouw van een geloofsgemeenschap.
Maar eigenlijk ook voor de uitbouw van elke gemeenschap, elke samenleving.
‘Herderen’ omvat het bekommerd zijn om, het zorgen voor, enz.
Je kan het zien als een alternatief woord voor “relationeel leidinggeven met dat ietsje meer”.
Op bepaalde momenten van ons leven zijn we allemaal geroepen om te ‘herderen’,
onze verantwoordelijk op te nemen voor het welzijn van onszelf of anderen.
Op andere momenten worden we ‘geherderd’.
Dat is maar succesvol in de mate waarin wij de herder herkennen/erkennen,
waarin beide kanten bekommerd zijn om de relationele band.
Dat hoor je ook in de gelijkenis. Voor Jezus is er een echte relatie tussen de herder en de schapen: "Ik ken mijn schapen en mijn schapen kennen mij".
M.a.w. er is wederzijdse betrokkenheid en vertrouwen.
Dit kan maar door tijd te maken voor de relatie, door mekaar ernstig te nemen, wederzijds actief te luisteren, en met mekaar te spreken. We merken in het dagelijks leven dat dit dikwijls niet evident is, niet gemakkelijk is. Telkens als dat niet gebeurt, groeit er een kloof tussen de herders/leiders en de gelovigen/het volk.
Jezus voegt daar voor gelovigen iets aan toe, omdat hij in één adem ook de link legt naar Zijn en onze Bron: "zoals de Vader mij kent en ik de Vader ken." Dat is een band die verder gaat dan het zakelijk samenwerken. De bezieling en de kracht van de christelijk geïnspireerde herder/leider komt vanuit de eigen relatie met God.
Dat betekent ook dat we bereid zijn om daarin ver te gaan: "Ik geef mijn leven voor de schapen." Jezus heeft dat letterlijk gedaan tijdens zijn openbaar leven en uiteindelijk aan het Kruis. Gelukkig is dat laatste niet altijd nodig.
Het gaat wel om een basishouding van dienende Liefde:
- De persoonlijke keuze om er ten volle voor te gaan, om jezelf "te geven", bekommerd om de mensen waarvoor je verantwoordelijk gekregen hebt. Om indien nodig je eigen belang, je eigen verlangens ondergeschikt te maken aan dat van de aan jou toevertrouwde mensen.
- Doorgaan, ook als het moeilijk is, als je eigen 'veiligheid' in het gedrang komt.
Kome wat komt.
Je kan 'bekleed' worden met verantwoordelijk en de bijhorende macht. Door een wijding, door een verkiezing, een aanstelling in een verantwoordelijke functie of de rol die je opneemt. Dat op zich maakt je nog geen goede herder/leider. Het verwerven van ‘gezag’, aanvaarding door de mensen die je herdert is nodig.
Dat kan je bekomen door de basishouding van dienende Liefde, met alle bijhorende gevolgen. En dát is een persoonlijke keuze. Zoals Jezus zegt in deze evangelielezing: "Niemand neemt mijn leven, ik geef het zelf. Ik ben vrij om te geven en om het weer terug te nemen - dat is de opdracht die van mijn Vader heb gekregen."
Jezus nodigt ons ook uit om verder te kijken dan onze eigen groep, onze eigen gemeenschap. Want zegt Hij: "Ik heb ook nog andere schapen, die niet uit deze schaapskooi komen. Ook die moet ik hoeden, ook zij zullen naar mijn stem luisteren: dan zal er één kudde zijn, met één herder."
Een oproep om te getuigen van ons geloof én een oproep om niemand uit te sluiten, want voor God is iedereen belangrijk. Hij discrimineert niet. Ook al willen wij dit niet, toch blijft dat in de praktijk een grote uitdaging. Voor onze maatschappij, voor onze Kerk, voor elk van ons. Vanuit onze relatie met God kunnen we ook daarin vooruitgang maken.
Jezus geeft via de lezing van vandaag criteria voor goed leiderschap. Het is geen uitgewerkt management handboek. Eerder een soort kompas dat ons helpt de juiste richting aan te houden. Het noorden van het kompas is God en zijn droom van een samenleving waar elkeen telt en waar het voor iedereen goed om leven is.
Herderen, waar we allemaal toe geroepen zijn, is leiding geven, bekommerd om de mensen, alles van jezelf geven opdat zij zouden kunnen openbloeien, groeien en volop leven en zo meebouwen aan Gods Rijk op aarde, hier en nu.
Laten we allemaal meer herderen.
Lied: ♫ 42 Voor de zevende dag
Wek mijn zachtheid weer. Geef mij terug de ogen van een kind.
Dat ik zie wat is. En mij toevertrouw. En het licht niet haat.
© tekst: Huub Oosterhuis - muziek: Antoine Oomen
Voorbeden
Laten we nu naar Hem toegaan, de levende Aanwezige in ons midden,
met alles wat ons ter harte gaat …
♫ 181 Draag mij God
Draag mij God in barmhartigheid. Til mij op uit al mijn kleinheid.
Koester mij in barmhartigheid. Vader, Moeder, God met ons.
Onze Vader
Vredeswens ♫ 35 Hevenu shalom alechem
Hevenu shalom alechem …
Ik wens je vrede van God …
Bezinning: Herderen - de bestemming van een christen
De bestemming van een christen ligt samengevat in die ene zin:
'Ik ben de goede herder'.
Dit woord mag je zeggen en doen.
Herder zijn is houden van allen die ons zijn toevertrouwd,
en dag in dag uit je leven voor hen geven.
Tot Kerk van herders zijn wij geroepen.
Schaap zijn is onze bestemming niet,
want schapen hoeven niets te doen,
alleen te wachten tot een ander voor hen zal zorgen.
Ze hoeven niet te denken,
alleen maar over te nemen wat een ander hen heeft voorgedacht.
Tot schapenkerk zijn we niet geroepen.
Huurling zijn, is onze bestemming niet.
Want huurlingen willen wel iets voor een ander doen,
zolang het niet te lastig wordt,
en zolang je je belang niet schaadt
of je leven niet hoeft te veranderen.
Tot huurlingenkerk zijn wij niet geroepen.
Kerk van herders horen wij te zijn,
vanuit die Ene die onze Herder is,
en die ons zendt om zijn herderswerk voort te zetten,
en onvermoeibaar de zorg om mensen
in beide handen te nemen.
Laat ons dus herderen.
[Uit: "In zijn Naam" van Carlos Desoete - blz. 109]
Lied: ♫ 100 Zo lief als God
Mens voor de mensen zijn, herder als God,
Trooster voor groot en klein, zo lief als God
God roept zijn mensen, Hij roept ze bij naam,
opdat zij toegewijd zijn wegen gaan.
Klein met de kleinen zijn, vriend onverwacht,
niet op zichzelf maar op and’ren bedacht. → refrein
Gods woorden spreken aanstekelijk echt,
zijn liefde tonen en doen wat Hij zegt.
Van God gezonden, deemoedig en vrij,
teken van vrede zijn zo trouw als Hij. → refrein
Slotgebed (Luc)
God,
Gij hebt ons Jezus gegeven als de Goede Herder,
die zorgt voor schapen uit vele schaapskooien.
Wij willen delen in zijn droom: één kudde met één herder.
Open onze geest zodat we kunnen zien
hoe we voor elkaar kunnen zorgen
en zo onze wereld leefbaar en menswaardig maken.
Open onze geest ook voor mensen die zich thuis voelen
in andere schaapskooien dan de onze.
Wij danken U, God,
voor de goede herders op onze weg.
Help ons om zelf ook zulke goede herders te zijn. Amen
Zegen
Als je alleen thuis bent,
doe dan even je ogen dicht,
wees heel stil en open.
Wij allen die samen vierden
komen tot bij jou en tekenen een kruisje op je voorhoofd:
God zegene en beware je …
Als je samen, in je bubbel,
mee gevierd hebt in gemeenschap met ons allemaal,
geef elkaar dan een kruisje:
God zegene en beware je …
Draag goed zorg voor elkaar!
Lied: ♫ 57 Gezegend deze dag
Gezegend deze dag.
Gezegend het omhelzende licht.
Gezegend in mensen die goddelijke kracht
weerspiegelend uw aangezicht.
Eerste, gezegende, Vader, Zoon en bezielende Geest.
Muzikale afsluiter: Intro 'Tardes de Bolonha' - Madredeus